Hà Nội đang phải đối mặt với tình trạng hơn 700 dự án đầu tư ngoài ngân sách chậm tiến độ, gây lãng phí tài nguyên đất và ảnh hưởng đến sự phát triển đô thị bền vững. Đây là thực trạng đang được thành phố Hà Nội tích cực chấn chỉnh.
Theo số liệu thống kê, Hà Nội hiện có 712 dự án đầu tư ngoài ngân sách sử dụng khoảng 11.300 ha đất đang chậm tiến độ. Trong số này, nhiều khu đô thị lớn từng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm sáng của Thủ đô như Vườn Cam, Lideco, An Lạc, Dương Nội… hiện vẫn còn hàng nghìn căn biệt thự bỏ hoang.
Tình trạng này không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất mà còn là biểu hiện của tình trạng đầu cơ và phát triển lệch pha khi nhà đầu tư chỉ nhắm vào lợi nhuận mà bỏ qua nhu cầu thực tế.
Khu đô thị bỏ hoang tại Hà Nội
Để giải quyết tình trạng này, Hà Nội yêu cầu các địa phương quyết liệt xử lý và thu hồi các dự án chậm triển khai, không để đất đai hoang hóa. Ví dụ, dự án Trung tâm thương mại tại số 254 Hoàng Quốc Việt, Bắc Từ Liêm, Hà Nội, dù được cấp giấy chứng nhận đầu tư từ năm 2009, vẫn chưa được triển khai.
Dự án tại khu đất 94 Lò Đúc, Hai Bà Trưng, Hà Nội, cũng đang bị bỏ hoang. Khu đất này từng là Nhà máy rượu Hà Nội, sau khi di dời, đã được giao cho Công ty Thiên Bình nghiên cứu dự án nhưng đến nay vẫn chưa triển khai.
Ngoài ra, Dự án Công viên công nghệ phần mềm Hà Nội do Công ty cổ phần Hanel làm chủ đầu tư cũng gặp tình trạng tương tự. Dự án được phê duyệt năm 2010, đã xây dựng cơ sở hạ tầng nhưng vẫn chưa đưa vào sử dụng.
Theo báo cáo của Hà Nội, trong số 712 dự án chậm tiến độ, 420 dự án đã được đưa ra khỏi danh sách và tiếp tục giám sát; 292 dự án còn lại đang được đôn đốc và sẽ bị xử lý nếu không khắc phục.
Hà Nội cũng đã đưa công tác quản lý đất đai vào kế hoạch phòng, chống lãng phí đến năm 2025. Thành phố sẽ tập trung xử lý 712 dự án và 117 dự án chậm tiến độ do cấp huyện đề xuất.
Các chuyên gia bất động sản cho rằng, lãng phí đất đai là do sự buông lỏng quản lý và thiếu công cụ điều tiết thị trường. Luật Đất đai năm 2024 đã siết chặt thời hạn đưa đất vào sử dụng nhưng cần có biện pháp mạnh hơn như đánh thuế đất hoang và thuế sở hữu bất động sản thứ hai.
Để giải quyết triệt để, cần phân quyền mạnh cho cấp xã trong giám sát sử dụng đất và xác lập cơ chế giám sát trách nhiệm người đứng đầu địa phương. Cán bộ quản lý phải chịu trách nhiệm nếu để tồn tại các “điểm đen” về lãng phí đất đai.