Quyền lực mới của Tổng thống Mỹ trong việc bảo tồn di tích quốc gia đang trở thành tâm điểm chú ý sau khi Bộ Tư pháp Mỹ công bố một bản ý kiến pháp lý quan trọng.
Ngày 10/6, Bộ Tư pháp Mỹ đã ban hành một bản ý kiến pháp lý khẳng định Tổng thống Donald Trump có quyền thu hồi danh hiệu di tích quốc gia cho các công trình được người tiền nhiệm Joe Biden công bố, cũng như một số di tích được công nhận trong các đời tổng thống trước.
Hai di tích quốc gia được ông Biden chỉ định trong những ngày cuối cùng tại nhiệm là Di tích quốc gia Chuckwalla và Di tích quốc gia Sattitla Highlands. Cả hai đều có ý nghĩa văn hóa quan trọng đối với cộng đồng địa phương.
Di tích quốc gia Chuckwalla
Bản ý kiến pháp lý dài 50 trang do bà Lanora Pettit, người đứng đầu Văn phòng Cố vấn pháp lý Bộ Tư pháp, ký ban hành ngày 27/5. Bản ý kiến này đã đảo ngược quan điểm pháp lý từ năm 1938, mở đường cho tổng thống đương nhiệm có quyền hủy bỏ quy chế bảo vệ liên bang đối với hàng triệu mẫu đất được xếp hạng di tích quốc gia.
Đạo luật Cổ vật năm 1906 cho phép tổng thống công nhận các di tích quốc gia. Tuy nhiên, bà Pettit lập luận rằng đạo luật này không chỉ trao quyền công nhận di tích mà còn bao hàm quyền thu hồi.
Trong quá khứ, các tổng thống Mỹ đã có lần quyết định thu hẹp diện tích di tích quốc gia. Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump từng thu hẹp đáng kể khu Di tích quốc gia Bears Ears và Grand Staircase-Escalante ở bang Utah, sau đó được ông Biden khôi phục.
Phản hồi về văn bản trên, phát ngôn viên Nhà Trắng Harrison Fields cho biết chính quyền Tổng thống Trump cam kết “giải phóng đất đai và vùng biển liên bang để khai thác tài nguyên như dầu, khí đốt, than và khoáng sản”.
Việc trao quyền thu hồi di tích quốc gia cho tổng thống Mỹ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách bảo tồn của Mỹ.