Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng giá gạo trong nước tăng cao, khiến nhu cầu nhập khẩu gạo tăng mạnh bất chấp thuế suất cao.
Theo dữ liệu của Chính phủ Nhật Bản, lượng gạo nhập khẩu vào nước này trong tháng 5/2025 đã lần đầu tiên vượt ngưỡng 10.000 tấn. Điều này cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ trong nhu cầu nhập khẩu gạo của Nhật Bản.
Lượng gạo nhập khẩu này chịu thuế suất cao 341 yen/kg, nằm ngoài hạn ngạch 770.000 tấn mà chính phủ cho phép nhập khẩu miễn thuế hàng năm. Tuy nhiên, giá gạo trong nước tăng khiến gạo ngoại – dù chịu thuế – vẫn có sức cạnh tranh.
Số liệu thống kê cho thấy, từ mức 721 tấn trong năm tài khóa 2023, lượng gạo nhập khẩu ngoài hạn ngạch của Nhật Bản tăng lên 3.004 tấn trong năm tài khóa 2024, rồi vọt lên 6.838 tấn vào tháng 4/2025 và 10.605 tấn trong tháng 5/2025.
Mỹ chiếm hơn 70% lượng gạo nhập khẩu trong tháng 5/2025. Một số doanh nghiệp Nhật Bản đã bắt đầu nhập khẩu gạo từ Mỹ, trong đó có Tập đoàn bán lẻ Aeon, bắt đầu bán gạo California từ ngày 6/6 với giá 2.680 yen/4kg.
Gạo nhập khẩu chiếm tỷ trọng lớn
Để hạ nhiệt giá, Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Bản Shinjiro Koizumi đã ra lệnh bán gạo từ kho dự trữ không qua đấu giá. Nhờ đó, giá bán lẻ trung bình túi 5kg gạo trong siêu thị giảm xuống còn 3.920 yen trong tuần 9-15/6.
Tuy nhiên, các siêu thị lớn vẫn thận trọng với nhập khẩu bổ sung do lo ngại thiếu công suất xay xát và nhu cầu thấp từ người tiêu dùng cao tuổi – vốn chuộng gạo nội địa.
Chuyên gia Kimio Inagaki thuộc Viện Nghiên cứu Mitsubishi cho rằng, nếu giá gạo hạ nhiệt, làn sóng nhập khẩu có thể chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, trong bối cảnh giá vẫn cao, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản sẵn sàng chịu thuế cao để nhập khẩu gạo.