Chuyển đổi số y tế – thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu

Trong Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy, con người

GS.TS Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ, cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông, hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa khai thác được do không thống nhất và chưa chuẩn hóa. Yếu tố quyết định, cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Với bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Nhưng không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc đó.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số

Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Nhưng đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu. Từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen đơn vị càng lớn thì càng khó khăn. Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn

Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều. Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn.

Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, GS.TS Lê Hữu Song đề xuất cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ các bệnh viện trong việc đầu tư, triển khai các giải pháp công nghệ thông tin. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm Bộ Y tế, các bệnh viện, và các doanh nghiệp công nghệ thông tin để xây dựng các giải pháp phù hợp và hiệu quả.

Một số chuyên gia khác cũng cho rằng việc chuyển đổi số y tế cần phải được thực hiện một cách toàn diện và đồng bộ, bao gồm cả việc xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin, đào tạo nguồn nhân lực, và xây dựng các quy định, chính sách phù hợp.

Việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán và điều trị y khoa có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích cho hệ thống y tế, bao gồm cả việc cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân, giảm chi phí, và tăng hiệu quả. Tuy nhiên, để đạt được những lợi ích này, các bệnh viện cần phải vượt qua các thách thức liên quan đến chuyển đổi số y tế.

Learn more about chuyển đổi số y tế tại https://dantri.com.vn/y-te/2023-11-19/benh-vien-lon-kho-chuyen-doi-so-y-te-vi-thay-doi-tu-duy-4061672.htm và https://vietnamnet.vn/2023-11-14/danh-gia-tiem-nang-tri-tue-nhan-tao-trong-linh-vuc-y-te-2207832.html

Việc triển khai bệnh án điện tử đang là một bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số y tế tại Việt Nam. Đây là một giải pháp giúp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cũng như quản lý y tế một cách hiệu quả hơn. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đang gặp phải một số khó khăn về mặt tài chính, nhân lực chuyên môn và hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến huyện.

Cử tri TP Hải Phòng đã kiến nghị Chính phủ ban hành các cơ chế và chính sách hỗ trợ cần thiết về nguồn lực và kỹ thuật. Mục tiêu là giúp các bệnh viện tuyến huyện có thể triển khai bệnh án điện tử một cách hiệu quả, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế tại các khu vực này.

Trước kiến nghị này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã đưa ra phản hồi rằng Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng. Các văn bản này bao gồm Nghị quyết 193/2025, Nghị định 88/2025 và Chỉ thị 07. Tất cả đều tạo ra hành lang pháp lý cần thiết để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số y tế. Mục tiêu chính là xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên công nghệ số.

Bộ Y tế cũng đã tích cực vào cuộc bằng cách ban hành Quyết định 1150. Đây là kế hoạch triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, trong đó giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc. Nhiệm vụ chính là giải quyết các vấn đề liên quan đến chi phí dịch vụ khám, chữa bệnh trên hệ thống RIS-PACS.

Thông tư 13/2025 của Bộ Y tế cũng đóng vai trò quan trọng. Văn bản này hướng dẫn kỹ thuật triển khai bệnh án điện tử, cung cấp căn cứ pháp lý cho các cơ sở y tế trong việc thực hiện.

Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xác định y tế là một trong những lĩnh vực ưu tiên trong chuyển đổi số. Bộ đã đề xuất đưa lĩnh vực này vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia. Điều này không chỉ hỗ trợ cho quá trình khám, chữa bệnh từ xa mà còn thúc đẩy việc sử dụng đơn thuốc điện tử.

Ngày 13-5, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 102/2025. Nghị định này quy định về quản lý dữ liệu y tế, đặt nền móng cho việc phát triển hạ tầng dữ liệu y tế.

Tuy nhiên, tính đến ngày 22-7, cả nước mới có 283 trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế triển khai bệnh án điện tử. Nhận thấy sự chậm trễ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 07. Trong chỉ thị này, Thủ tướng giao Bộ Y tế chỉ đạo và đôn đốc 100% các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử. Thời hạn hoàn thành là tháng 9-2025.

Với khối lượng công việc lớn và tính phức tạp của việc triển khai bệnh án điện tử, các đơn vị chức năng cũng như bệnh viện cần phải quyết liệt để hoàn thành đúng lộ trình đề ra.