Tuổi thọ trung bình của người dân Nhật Bản tiếp tục duy trì ở mức cao, với phụ nữ Nhật Bản dẫn đầu bảng xếp hạng trong 40 năm liên tiếp. Theo báo cáo mới công bố của Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản, tuổi thọ trung bình của phụ nữ nước này trong năm 2024 là 87,13 tuổi, giảm nhẹ 0,01 tuổi so với năm trước. Trong khi đó, tuổi thọ trung bình của nam giới là 81,09 tuổi, không thay đổi so với năm trước đó.

Mặc dù giảm nhẹ, nhưng tuổi thọ trung bình của phụ nữ Nhật Bản vẫn giữ vững vị trí đầu bảng trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có thống kê và công bố số liệu tuổi thọ của người dân. Nam giới Nhật Bản có tuổi thọ trung bình xếp thứ 6, sau một số nước như Thụy Điển, Thụy Sĩ, Na Uy… Báo cáo của Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản cũng chỉ ra rằng, tỷ lệ chết do các bệnh tim mạch đã giảm đáng kể, trong khi các ca tử vong do tuổi già sức yếu gia tăng nhanh chóng.

Đồng thời, tỷ lệ người cao tuổi, từ 65 tuổi trở lên, trong cơ cấu dân số của nước này đã tăng lên mức 30% – cao nhất từ trước đến nay. Người từ 75 tuổi trở lên đang chiếm khoảng 18% tổng dân số. Các chuyên gia dự tính, với tốc độ dân số lão hóa và giảm tự nhiên 14 năm liên tiếp như hiện nay, đến năm 2040, tỷ lệ người cao tuổi của Nhật Bản sẽ là khoảng 35% và có thể cao hơn.

Chính phủ Nhật Bản đang coi đây là tình trạng khẩn cấp ở cấp độ quốc gia và đang áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ để giải quyết. Việc dân số lão hóa và giảm tự nhiên đang trở thành một thách thức lớn đối với nền kinh tế và xã hội của Nhật Bản. Do đó, chính phủ nước này đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp để duy trì sự phát triển và ổn định của đất nước.

Một số chuyên gia cho rằng, để giải quyết vấn đề này, Nhật Bản cần phải thực hiện các biện pháp nhằm tăng tỷ lệ sinh đẻ, cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi và tạo điều kiện cho người già tiếp tục đóng góp cho xã hội. Ngoài ra, chính phủ Nhật Bản cũng cần phải đầu tư vào các chương trình giáo dục và đào tạo để giúp người dân có kiến thức và kỹ năng cần thiết để đối phó với tình trạng lão hóa dân số.

Trước mắt, chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục theo dõi tình hình và thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo sự ổn định và phát triển của đất nước. Đồng thời, người dân Nhật Bản cũng cần phải có ý thức về vấn đề này và cùng nhau tìm kiếm các giải pháp để giải quyết thách thức của dân số lão hóa.

Khái niệm về đỉnh dân số đề cập đến mức dân số cao nhất mà một nền kinh tế đạt được trước khi bắt đầu giảm. Một dự báo mới nhất đã chỉ ra rằng Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới, có thể chưa đạt đỉnh dân số trong thế kỷ này, ngụ ý rằng dân số Mỹ sẽ tiếp tục tăng sau năm 2100.

Dữ liệu từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc đã cung cấp thông tin về thời điểm đạt đỉnh dân số của 40 nền kinh tế trên thế giới. Báo cáo này đã tính đến các yếu tố như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng để đưa ra dự báo. Dự báo cho thấy nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới và đạt đỉnh vào cuối thế kỷ này.

Ngược lại, dân số tại phần lớn các nền kinh tế châu Á và châu Âu đang ổn định hoặc bắt đầu xu hướng giảm. Điều này đặt ra những thách thức và cơ hội cho các quốc gia trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng.

Riêng Việt Nam, theo dự báo, sẽ đạt đỉnh dân số khoảng 110 triệu dân vào năm 2049. Thông tin này đã đặt ra những thách thức và cơ hội cho Việt Nam trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng. Việc hiểu và nắm bắt được xu hướng dân số sẽ giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể đưa ra những quyết sách phù hợp để phát triển bền vững trong tương lai.

Xu hướng dân số đang trở thành một yếu tố quan trọng trong việc hoạch định chính sách và phát triển kinh tế – xã hội. Các quốc gia cần phải xem xét và điều chỉnh chiến lược phát triển của mình để phù hợp với xu hướng dân số. Với Việt Nam, việc đạt đỉnh dân số vào năm 2049 sẽ đòi hỏi sự chuẩn bị và điều chỉnh phù hợp trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, lao động và kinh tế.

Kết quả dự báo dân số của Liên hợp quốc đã chỉ ra rằng các quốc gia cần phải chú trọng vào việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, các quốc gia cũng cần phải đầu tư vào các dịch vụ xã hội và kinh tế để đáp ứng nhu cầu của dân số tăng. Sự chuẩn bị và điều chỉnh phù hợp sẽ giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức trong việc phát triển bền vững trong tương lai.