Du lịch thể thao đang trở thành một trong những ngành công nghiệp phát triển nhanh chóng và hấp dẫn trên toàn cầu. Với địa hình đa dạng và phong phú, Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển du lịch thể thao. Từ núi cao, sông ngòi đến biển đảo, Việt Nam sở hữu mọi yếu tố cần thiết để tổ chức các hoạt động thể thao ngoài trời và thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới.

Mới đây, tỉnh Tây Ninh đã tổ chức giải chạy ‘The Legendary Run’ vòng quanh núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh, thu hút sự quan tâm của nhiều vận động viên và du khách. Ông Nguyễn Công Hoan, Tổng giám đốc Flamingo Redtours, đánh giá cao tiềm năng của du lịch thể thao tại Việt Nam, đặc biệt là khi một giải chạy được thiết kế chuẩn mực có thể tạo ra sản phẩm tour ba trong một: vận động, nghỉ dưỡng và khám phá văn hóa.

Trên thực tế, nhiều địa phương ở Việt Nam đã và đang tổ chức các sự kiện thể thao như marathon, đạp xe, dù lượn, thu hút sự tham gia của nhiều vận động viên quốc tế. Tuy nhiên, để phát triển du lịch thể thao bền vững, cần có sự đầu tư vào hạ tầng, nhân lực và truyền thông. TS. Đoàn Mạnh Cương cho rằng, gần 40 giải marathon phong trào được tổ chức trên cả nước, nhưng phần lớn dịch vụ lưu trú, vận chuyển, ăn uống vẫn do khách tự ‘đặt lẻ’. Điều này cho thấy cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp du lịch và các địa phương để tạo ra sản phẩm du lịch thể thao hoàn chỉnh.

Một trong những thách thức lớn nhất đối với du lịch thể thao tại Việt Nam hiện nay là hạ tầng. Nhiều địa phương đẹp nhưng chưa có trung tâm thể thao đạt chuẩn quốc tế, thiếu bãi đỗ xe, phòng y tế, wifi không ổn định. Nhân lực hướng dẫn mạo hiểm, logistics sự kiện còn mỏng. Để bứt phá, các địa phương cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng hạ tầng và dịch vụ.

Để phát triển du lịch thể thao bền vững, các địa phương cần có chiến lược ‘đi thẳng’ vào chất lượng: quy hoạch khu liên hợp thể thao đa năng, song hành khu nghỉ dưỡng, vui chơi, mua sắm. Cùng với đó là chính sách xã hội hóa như ưu đãi thuế đất, rút gọn thủ tục hành chính cho doanh nghiệp xây trường đua, bến thuyền, sân golf; đồng thời kêu gọi nhà tài trợ quốc tế mang giải đấu về Việt Nam.

Chiến lược phát triển du lịch thể thao tại Việt Nam cần có cách tiếp cận chiến lược theo mùa và theo vùng. Việc thiết kế chuỗi sự kiện phù hợp với đặc điểm khí hậu, địa hình từng miền sẽ giúp phân bổ dòng khách hợp lý quanh năm, đồng thời tạo điều kiện cho các hãng lữ hành chủ động xây dựng sản phẩm.

Truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá du lịch thể thao tại Việt Nam. Việc hợp tác với các tổ chức thể thao quốc tế, mời KOL (người có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội) trải nghiệm, phát sóng đa nền tảng sẽ giúp Việt Nam nâng cao hiện diện trên bản đồ du lịch thể thao toàn cầu.

Cuối cùng, số hóa là công cụ không thể thiếu trong việc phát triển du lịch thể thao tại Việt Nam. Một nền tảng tích hợp cho phép du khách đặt vé sự kiện, lưu trú và trải nghiệm ẩm thực chỉ trong vài thao tác, sẽ tạo ra trải nghiệm liền mạch và mở rộng cơ hội tiêu dùng du lịch thể thao theo kiểu ‘race-cation’ (kỳ nghỉ kết hợp thi đấu thể thao), thi đấu kết hợp nghỉ dưỡng.

Thị trường du lịch thể thao toàn cầu được định giá khoảng 800 tỷ USD; châu Á – Thái Bình Dương chiếm gần 30% và tăng trưởng hơn 10%/năm. Việt Nam cần nắm bắt cơ hội này để trở thành điểm đến du lịch thể thao hấp dẫn trên thế giới.

Chuyển đổi xanh trong ngành du lịch đang trở thành xu hướng tất yếu tại Việt Nam. Đảng và Nhà nước đã có các chủ trương, đường lối và chính sách nhằm thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, trong đó có việc phát triển du lịch xanh. Theo Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, mục tiêu là phát triển du lịch theo hướng bền vững và bao trùm trên nền tảng tăng trưởng xanh.

Thực tế, từ năm 2018-2019, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã vận động các doanh nghiệp du lịch chung tay bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa. Sau đại dịch COVID-19, Hiệp hội này đã tập trung xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí Du lịch xanh (VITA GREEN), áp dụng cho các điểm đến và doanh nghiệp du lịch hội viên trên cả nước. Nhiều địa phương cũng đã triển khai các mô hình du lịch xanh. Ví dụ, TP. Hội An đã kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp và du khách hạn chế và giảm thiểu đồ nhựa sử dụng một lần. Đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) đã triển khai thí điểm quy định du khách không mang chai nhựa, túi nilon và các vật liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lên đảo.

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi sang du lịch xanh tại Việt Nam cũng gặp phải nhiều khó khăn và thách thức. Để phát triển du lịch xanh, cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ. Thứ nhất, cần thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch, đảm bảo không phá vỡ hoặc điều chỉnh quy hoạch tùy tiện. Thứ hai, khuyến khích các nhà đầu tư và doanh nghiệp đầu tư vào du lịch có trách nhiệm theo hướng đầu tư xanh và bền vững. Đồng thời, cần kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đầu tư và kinh doanh núp bóng dưới hình thức các ‘dự án du lịch xanh’ nhưng thực chất là đầu cơ bất động sản.

Một số giải pháp khác bao gồm việc đưa các tiêu chí xanh thành yêu cầu bắt buộc trong hoạt động du lịch; xây dựng cơ chế giám sát và đánh giá độc lập việc tuân thủ các tiêu chí môi trường đối với doanh nghiệp du lịch. Chính sách khuyến khích về thuế và vốn vay ưu đãi cũng cần được áp dụng cho những doanh nghiệp tiên phong áp dụng mô hình xanh. Bên cạnh đó, việc thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về du lịch bền vững là cần thiết, giúp giám sát thực hiện các mục tiêu xanh, điều phối nguồn lực và tháo gỡ vướng mắc chính sách kịp thời cho các địa phương.

Cuối cùng, để phát triển du lịch xanh, cần tạo ra nhiều sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường và du lịch có trách nhiệm. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo cơ hội việc làm và chia sẻ lợi ích với cộng đồng địa phương. Như vậy, với sự chung tay của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng, chuyển đổi xanh trong du lịch sẽ trở thành hiện thực, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam.