Chất thải nhựa đang trở thành một vấn đề môi trường nghiêm trọng tại thủ đô Hà Nội. Theo số liệu từ UBND Thành phố Hà Nội, hơn 60% chất thải nhựa phát sinh tại thủ đô là nhựa dùng một lần và túi nilon. Đáng chú ý, túi nilon chiếm tới 38,5% tổng trọng lượng chất thải nhựa.

Một báo cáo thực hiện bởi Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường năm 2021 cho thấy, số lượng túi ni lông dùng một lần tại các siêu thị là vô cùng lớn. Chỉ tính riêng 48 siêu thị trong khảo sát, mỗi ngày có 104.000 túi ni lông phát ra miễn phí, tương đương với 38 triệu túi/năm. Phần lớn lượng túi ni lông này được thải bỏ ra ngoài bãi chôn lấp.

Nhận thức được tác động tiêu cực của bao bì nhựa, những năm gần đây, nhiều siêu thị lớn như WinMart, MM Mega Market, Go!, Co.opmart, Lotte Mart… đã tiên phong trong việc sử dụng các loại bao bì thân thiện với môi trường, như túi phân hủy sinh học, túi vải và hộp giấy. Các biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nhựa, mà còn góp phần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

Nhiều siêu thị đã hành động để giảm thiểu rác thải nhựa. Trong tháng 6 vừa qua, các điểm bán thuộc Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) đã triển khai chương trình “Gia đình Việt – Đại sứ xanh” nhằm khuyến khích người tiêu dùng hướng đến mua sắm xanh, sử dụng các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.

Tương tự, Central Retail đã làm việc với gần 30 nhà cung cấp thực phẩm tươi sống như rau, củ, quả… để thay thế các bao bì đóng gói có thành phần nhựa bằng túi nilon có khả năng phân hủy sinh học. Bao bì giấy cũng là một lựa chọn thay thế cho nhựa khó phân hủy.

Chuỗi siêu thị Lotte Mart đã đưa vào sử dụng khay bã mía đựng thực phẩm chế biến, tươi sống từ năm 2020. Hiện hệ thống siêu thị cũng ứng dụng túi nilon sinh học và đang nghiên cứu vật liệu giấy trong đóng gói rau, củ.

Quyết tâm triển khai các giải pháp giảm phát thải nhựa, mới đây, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố. Theo nghị quyết này, từ ngày 1/1/2026, khách sạn, khu du lịch không được phép sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm và các bao bì chứa kem đánh răng, dầu gội, sữa tắm, sữa dưỡng thể.

Từ ngày 1/1/2027, các chợ, cửa hàng tiện lợi không được cung cấp miễn phí túi nilon khó phân hủy sinh học. Cùng thời điểm, các đơn vị bán hàng trực tuyến phải có trách nhiệm giảm thiểu sử dụng vật liệu nhựa để đóng gói, vận chuyển và phải thu hồi nhằm tránh thất thoát ra môi trường.

Tiến sỹ Ngô Thị Thúy Hường, Khoa Công nghệ sinh học, Hóa học và Kỹ thuật Môi trường, Đại học Phenikaa, cho rằng lộ trình này là phù hợp cho các doanh nghiệp có thể chuyển đổi dần sang sử dụng các sản phẩm thay thế; người dân cũng có thời gian làm quen và thích nghi.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Kiều Oanh cho biết, thời gian qua, các cơ quan quản lý nhà nước đã hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn, nguồn lực để giảm giá thành sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh; tăng cường tuyên truyền giúp người tiêu dùng tăng niềm tin khi quyết định sử dụng sản phẩm.

Chuyển đổi xanh trong ngành du lịch đang trở thành xu hướng tất yếu tại Việt Nam. Đảng và Nhà nước đã có các chủ trương, đường lối và chính sách nhằm thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, trong đó có việc phát triển du lịch xanh. Theo Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, mục tiêu là phát triển du lịch theo hướng bền vững và bao trùm trên nền tảng tăng trưởng xanh.

Thực tế, từ năm 2018-2019, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã vận động các doanh nghiệp du lịch chung tay bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa. Sau đại dịch COVID-19, Hiệp hội này đã tập trung xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí Du lịch xanh (VITA GREEN), áp dụng cho các điểm đến và doanh nghiệp du lịch hội viên trên cả nước. Nhiều địa phương cũng đã triển khai các mô hình du lịch xanh. Ví dụ, TP. Hội An đã kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp và du khách hạn chế và giảm thiểu đồ nhựa sử dụng một lần. Đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) đã triển khai thí điểm quy định du khách không mang chai nhựa, túi nilon và các vật liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lên đảo.

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi sang du lịch xanh tại Việt Nam cũng gặp phải nhiều khó khăn và thách thức. Để phát triển du lịch xanh, cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ. Thứ nhất, cần thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch, đảm bảo không phá vỡ hoặc điều chỉnh quy hoạch tùy tiện. Thứ hai, khuyến khích các nhà đầu tư và doanh nghiệp đầu tư vào du lịch có trách nhiệm theo hướng đầu tư xanh và bền vững. Đồng thời, cần kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đầu tư và kinh doanh núp bóng dưới hình thức các ‘dự án du lịch xanh’ nhưng thực chất là đầu cơ bất động sản.

Một số giải pháp khác bao gồm việc đưa các tiêu chí xanh thành yêu cầu bắt buộc trong hoạt động du lịch; xây dựng cơ chế giám sát và đánh giá độc lập việc tuân thủ các tiêu chí môi trường đối với doanh nghiệp du lịch. Chính sách khuyến khích về thuế và vốn vay ưu đãi cũng cần được áp dụng cho những doanh nghiệp tiên phong áp dụng mô hình xanh. Bên cạnh đó, việc thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về du lịch bền vững là cần thiết, giúp giám sát thực hiện các mục tiêu xanh, điều phối nguồn lực và tháo gỡ vướng mắc chính sách kịp thời cho các địa phương.

Cuối cùng, để phát triển du lịch xanh, cần tạo ra nhiều sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường và du lịch có trách nhiệm. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo cơ hội việc làm và chia sẻ lợi ích với cộng đồng địa phương. Như vậy, với sự chung tay của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng, chuyển đổi xanh trong du lịch sẽ trở thành hiện thực, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam.