Thế hệ trẻ nông thôn Thái Nguyên đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong thời đại số, không còn là những ‘người đứng ngoài’ trong tiến trình phát triển công nghệ. Tại tỉnh Thái Nguyên, nhiều thanh niên đã và đang chủ động học hỏi và ứng dụng công nghệ để thay đổi cách làm kinh tế, giúp tăng thu nhập và phát triển địa phương.

Anh Hứa Văn Thượng, một thanh niên ở xã Na Rì, đã khởi nghiệp thành công với mô hình nuôi dúi nhờ vào việc ứng dụng công nghệ. Sau khi xem các video trên Youtube, anh Thượng đã tự tìm hiểu và quyết định xây dựng trang trại nuôi dúi. Sau 6 năm, anh đã xây dựng được 2 nhà nuôi có diện tích 150m2, trang bị hệ thống làm mát, sưởi ấm và đo độ ẩm được cài đặt trên điện thoại thông minh để đảm bảo dúi phát triển trong điều kiện tốt.

Không chỉ dừng lại ở đó, anh Thượng còn xây dựng kênh bán hàng trên các nền tảng như Zalo Shop, Shopee, Tiktok Shop để mở rộng thị trường. Hiện nay, sản phẩm của anh đã xuất đến nhiều tỉnh, thành như Hà Nội, Quảng Ninh, Phú Thọ, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Cao Bằng… Việc sử dụng công nghệ đã hỗ trợ rất nhiều trong chăn nuôi, đặc biệt trong việc quảng bá và giới thiệu sản phẩm. Thông qua kênh bán hàng, anh Thượng đã mở rộng được thị trường cho 2 sản phẩm gồm dúi thương phẩm và dúi giống.

Tỉnh Thái Nguyên đang trên đà trở thành một trung tâm chuyển đổi số năng động của khu vực Trung du miền núi phía Bắc, và thanh niên là lực lượng nòng cốt trong tiến trình này. Tỉnh đoàn Thái Nguyên đã triển khai nhiều chương trình giúp thanh niên tiếp cận và làm chủ công nghệ một cách chủ động và thực chất.

Một trong những hoạt động nổi bật là Tỉnh đoàn phối hợp với các sở, ban, ngành tổ chức chương trình tập huấn chuyển đổi số từ cơ bản đến nâng cao cho cán bộ đoàn cơ sở và thanh niên nông thôn. Ngoài ra, còn có các hoạt động về chuyển đổi số, liên hoan tuổi trẻ sáng tạo, cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo… cho đoàn viên thanh niên nông thôn.

Tỉnh đoàn đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho người dân theo tinh thần ‘không ai bị bỏ lại phía sau’ trong tiến trình chuyển đổi số. Các đội hình ‘Thanh niên tình nguyện chuyển đổi số’ đã được thành lập tại nhiều xã, phường để hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt. Thanh niên còn hỗ trợ người dân đăng ký định danh điện tử VNeID, thực hiện các thủ tục hành chính mức độ 3,4, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí.

Chị Phạm Thị Thu Hiền, Bí thư Tỉnh đoàn Thái Nguyên, cho biết: ‘Để đảm bảo người trẻ dùng công nghệ an toàn, Tỉnh đoàn lồng ghép tập huấn an toàn không gian mạng, tìm hiểu Luật An ninh mạng và bộ Quy tắc ứng xử trên mạng thông qua các hội thi trực tuyến, chuyên đề sinh hoạt đoàn, cũng như phối hợp các đơn vị tổ chức sân chơi tìm hiểu pháp luật số dành cho đoàn viên, học sinh.’

Đoàn viên, thanh niên tại các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng đã phát huy tinh thần xung kích của tuổi trẻ, triển khai hoạt động hỗ trợ đồng bào Cơ Tu thực hiện các thủ tục hành chính trên nền tảng số. Qua đó, các bạn trẻ không chỉ thể hiện sự nhiệt tình, năng động mà còn đóng vai trò như một “cầu nối công nghệ”, giúp người dân vùng cao tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ công trực tuyến.

Hoạt động này là một phần trong nỗ lực nhằm thu hẹp khoảng cách số giữa vùng sâu, vùng xa với trung tâm, đồng thời hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ công nghệ. Bằng cách sử dụng các nền tảng số, người dân có thể thực hiện các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng và tiện lợi hơn, mà không cần phải di chuyển xa đến các cơ quan chức năng.

Sự tham gia tích cực của lực lượng đoàn viên, thanh niên ở các huyện miền núi đã cho thấy vai trò quan trọng của thế hệ trẻ trong việc hỗ trợ và hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số để thực hiện các thủ tục hành chính. Điều này không chỉ giúp đẩy mạnh quá trình hiện đại hóa các dịch vụ công mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của công nghệ tại khu vực nông thôn.

Thông qua hoạt động này, các đoàn viên, thanh niên đã thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm xã hội, đóng góp vào việc xây dựng một xã hội số mà trong đó mọi người đều có thể tiếp cận và tận dụng các công nghệ mới. Đồng thời, việc hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận với các dịch vụ công trực tuyến cũng giúp tăng cường sự gắn kết giữa người dân với chính quyền địa phương, tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế – xã hội tại khu vực này.

Với tinh thần xung kích và trách nhiệm xã hội, các đoàn viên, thanh niên tại các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng đã và đang tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận với các dịch vụ công nghệ, góp phần thu hẹp khoảng cách số và thúc đẩy sự phát triển tại khu vực này. Thông tin từ nhiều nguồn khác nhau đã cho thấy sự hỗ trợ kịp thời và thiết thực của các bạn trẻ đã mang lại nhiều kết quả tích cực, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân vùng cao.

Trước những nỗ lực và đóng góp của các đoàn viên, thanh niên, chính quyền và người dân địa phương đã ghi nhận và đánh giá cao vai trò của thế hệ trẻ trong việc hỗ trợ và hướng dẫn sử dụng các nền tảng số. Đây là một hoạt động thiết thực, cho thấy sự gắn kết và trách nhiệm xã hội của các bạn trẻ trong việc xây dựng và phát triển tại khu vực vùng núi.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, câu hỏi về việc liệu đất nước có thể giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và xây dựng nền kinh tế số vững mạnh với Luật Công nghiệp công nghệ số mới ban hành đã trở thành một vấn đề quan trọng.

Với nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, Việt Nam đang chịu áp lực ngày càng lớn từ căng thẳng thương mại toàn cầu. Các biện pháp thuế quan gần đây của Mỹ đã bộc lộ sự phụ thuộc của Việt Nam không chỉ vào thị trường nước ngoài mà còn vào công nghệ nhập khẩu, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện toán đám mây, an ninh mạng và trí tuệ nhân tạo (AI).

Trước tình hình này, Việt Nam cần xem xét lại chiến lược số của đất nước. Thay vì tiếp tục dựa vào nền tảng và hạ tầng nước ngoài, Việt Nam có thể đẩy nhanh quá trình tự chủ bằng cách đầu tư vào công nghệ trong nước. Luật Công nghiệp công nghệ số được thông qua mới đây là một khung pháp lý kịp thời để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này.

Một trong những vấn đề quan trọng là giảm phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu. Việt Nam hiện nhập khẩu phần lớn hạ tầng kỹ thuật số, từ phần cứng, phần mềm đến các dịch vụ đám mây và Internet vạn vật (IoT). Những công nghệ này chủ yếu đến từ các quốc gia như Mỹ và Israel, có chi phí cao và hạn chế quyền kiểm soát dữ liệu.

Việc phát triển các nền tảng và công cụ trong nước sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trên và mở rộng quyền truy cập cho người dùng Việt Nam. Các nền tảng, công cụ trong nước sẽ lưu trữ và chia sẻ dữ liệu theo quy định của Việt Nam, qua đó cũng đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu trong Luật Công nghiệp công nghệ số.

Tầm quan trọng của các nền tảng công nghệ nội địa không thể bị bỏ qua. Ngoài các dịch vụ đám mây và an ninh mạng đang phụ thuộc vào nhà cung cấp quốc tế, thị trường tiêu dùng số của Việt Nam cũng bị chi phối bởi các nền tảng nước ngoài như Shopee và Grab. Tuy nhiên, với đầu tư đúng đắn vào kỹ năng và hạ tầng, chúng ta có thể khắc phục sự mất cân bằng này.

Ấn Độ là một ví dụ đáng tham khảo. Các nền tảng nội địa như Ola và Rapido đã thành công trong việc cạnh tranh với Uber bằng cách cung cấp dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương. Các nền tảng Việt Nam có thể đi theo con đường tương tự, đặc biệt khi nhận được ưu đãi tài chính và hỗ trợ kinh phí mua sắm công nghệ mà Luật Công nghiệp công nghệ số đề ra.

Bên cạnh đó, việc xây dựng lực lượng lao động hỗ trợ tăng trưởng số cũng là yếu tố quan trọng. Lợi thế nhân khẩu học của Việt Nam là rất rõ ràng khi cả nước có đến 51,7% dân số dưới 34 tuổi tính đến năm 2024. Lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ này là tài sản lớn trong quá trình chuyển đổi từ sản xuất giá rẻ sang nền kinh tế số.

Tuy nhiên, chỉ 28,8% người lao động có bằng cấp, chứng chỉ từ sơ cấp trở lên – điều này cho thấy khoảng cách đáng kể giữa cung và cầu kỹ năng. Việc hợp tác giữa các trường và doanh nghiệp để thiết kế chương trình đào tạo và đánh giá người học sẽ rất quan trọng.

Chính phủ nên triển khai các nỗ lực đưa công nghệ thông tin vào chương trình học từ sớm. Đồng thời, cần xem xét hỗ trợ các cơ sở đào tạo nhỏ cung cấp các khóa học nâng cao kỹ năng và cấp chứng chỉ theo nhu cầu của các ngành.

Tóm lại, Luật Công nghiệp công nghệ số là một bước đi chiến lược hướng tới chủ quyền số và một nền kinh tế vững bền. Bằng cách thúc đẩy đổi mới trong nước, giảm phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài và đầu tư vào nguồn nhân lực, Việt Nam đang đặt nền móng để trở thành quốc gia lãnh đạo nền kinh tế số Đông Nam Á trong dài hạn.

Nửa đầu năm 2025 đã khép lại với nhiều tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, nhưng cộng đồng doanh nghiệp vẫn bước vào 6 tháng cuối năm với tâm thế vừa kỳ vọng, vừa dè chừng. Trong một webinar về dự báo kinh tế 6 tháng cuối năm 2025, các chuyên gia đã đưa ra những nhận định và khuyến nghị quan trọng cho doanh nghiệp.

Phó Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tư nhân, Trịnh Thị Hương, cho biết số lượng doanh nghiệp thành lập mới đã đạt mức kỷ lục với hơn 24.000 doanh nghiệp được đăng ký, phản ánh làn sóng khởi nghiệp mạnh mẽ. Tuy nhiên, quy mô của các doanh nghiệp mới thành lập phần lớn còn nhỏ. Số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức cao, với hơn 63% trong số đó chỉ tạm ngừng hoạt động có thời hạn để tái cấu trúc, chờ thị trường khả quan hơn.

Bà Hương cũng lưu ý rằng bối cảnh kinh tế quốc tế nhiều biến động, chính sách thuế thay đổi, thương mại điện tử phát triển nhanh và hành vi tiêu dùng biến chuyển đang khiến doanh nghiệp phải thích nghi liên tục. Để nắm bắt được cơ hội, doanh nghiệp cần đầu tư vào nội lực – từ công nghệ, quản trị đến tối ưu vận hành. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh và thích nghi với những thay đổi của thị trường.

Phó giám đốc chuyên môn, Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, Bùi Thanh Minh, đánh giá rằng dù các chính sách hỗ trợ đã được ban hành, vẫn còn khoảng cách trong khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp lớn tỏ ra “phấn khởi và mạnh mẽ hơn” khi mở rộng kinh doanh, còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chịu áp lực chi phí từ thuế, cạnh tranh khốc liệt trên nền tảng số, và chưa đủ lực để chuyển đổi số hoặc chuyển đổi xanh.

Một khảo sát mới đây cho thấy mức độ lạc quan về triển vọng kinh doanh năm nay đã giảm so với năm ngoái, với 63,7% doanh nghiệp vẫn tỏ ra thận trọng trước tình hình hiện tại. Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp vẫn lạc quan về triển vọng 6 tháng cuối năm, với 37,3% doanh nghiệp chế biến chế tạo dự báo tình hình sẽ cải thiện, 43,5% cho rằng sẽ ổn định. Riêng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, 81% doanh nghiệp kỳ vọng hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ tốt hơn hoặc giữ ổn định.

Trước những thách thức và cơ hội đang tới, các doanh nghiệp cần chủ động và linh hoạt trong việc thích nghi với những thay đổi của thị trường. Đầu tư vào công nghệ, quản trị và tối ưu vận hành sẽ giúp doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh và nắm bắt được cơ hội trong 6 tháng cuối năm 2025. Các chính sách hỗ trợ của Chính phủ cũng cần được triển khai một cách hiệu quả để giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận và tận dụng được những cơ hội này.

Ultimately, triển vọng kinh tế 6 tháng cuối năm 2025 vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với sự chuẩn bị và thích nghi của các doanh nghiệp, cùng với các chính sách hỗ trợ của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam có thể kỳ vọng vào một tương lai tích cực hơn.