Quảng Ngãi – Một tỉnh có chiến trường ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc

Quảng Ngãi là một trong những tỉnh có chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000 người. Đến nay, các cấp lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ. Cơ quan chức năng tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Đến nay, tỉnh Quảng Ngãi đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Tháng 7 lại về, và tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai, không ít người đã đến để tri ân những người đã ngã xuống vì Tổ quốc. Không khí tại đây trở nên đặc biệt, khi người sống và người đã khuất có một cuộc hội ngộ không lời, nhưng đầy nước mắt và nỗi niềm.

Ông Lê Hồng Thái, một cựu chiến binh 76 tuổi, lặng lẽ đi giữa những hàng mộ thẳng tắp, ánh mắt trìu mến dõi theo những dòng chữ khắc tên những người đã khuất. Ông Thái đã có 5 tháng 17 ngày đêm vượt Trường Sơn, cùng đồng đội đi qua những tháng ngày bom đạn, và đã mất người bạn chiến đấu thân thiết của mình trong trận đánh Tết Mậu Thân 1968 tại sân bay Biên Hòa. Mỗi năm, ông Thái lại đến đây để gặp lại các đồng đội, kể cho họ nghe về chuyện gia đình, cuộc sống và ôn lại những tháng năm gian khổ. Ông không thể nào quên những đồng đội của mình, và mỗi lần đến đây, ông lại rơi nước mắt.

Cũng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai, một lễ tiễn đưa đã diễn ra trong không khí lặng lẽ nhưng đầy xúc động, khi hài cốt Liệt sĩ Hoàng Văn Huyên được đưa về với quê hương đất mẹ tại phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh, sau hơn 50 năm an nghỉ tại mảnh đất phương Nam. Trong giây phút nghẹn ngào khi đón nhận hài cốt người thân, anh Hoàng Trung Kiên, cháu ruột của liệt sĩ, đã bày tỏ sự biết ơn chính quyền và nhân dân tỉnh Đồng Nai đã giúp đỡ hết lòng để đưa chú ông trở về quê trong dịp đầy ý nghĩa này.

Chuyến trở về của Liệt sĩ Huyên không chỉ là sự nối dài một hành trình dang dở, mà còn nhắc nhớ thế hệ hôm nay về những hy sinh lặng thầm mà lớn lao để có được hòa bình hôm nay.

Ông Nguyễn Xuân Cương, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Đồng Nai, cho biết hội đã tổ chức nhiều hoạt động nghĩa tình như viếng nghĩa trang, thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách và thân nhân liệt sĩ, và đặc biệt là phối hợp với cơ quan chức năng tiến hành giám định ADN để đối chiếu giữa mẫu hài cốt và thân nhân, nhằm xác định danh tính những liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ngày 25/7, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã phối hợp với Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc tổ chức chương trình trao tặng di ảnh phục dựng cho thân nhân các gia đình liệt sĩ trên địa bàn, nhân dịp kỷ niệm Ngày thương binh, liệt sĩ 27/7.

Chương trình diễn ra tại các gia đình thân nhân liệt sĩ, với sự tham gia của đại diện Đảng ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên và lãnh đạo Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc. Tại đây, các đại biểu đã đến thăm hỏi, động viên và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước những hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ để bảo vệ quê hương, đất nước.

Trong chương trình, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã trao tặng 10 di ảnh phục dựng ảnh màu, rõ nét, đóng khung trang trọng cho các gia đình thân nhân liệt sĩ. Những di ảnh này không chỉ giúp thân nhân liệt sĩ lưu giữ hình ảnh người thân mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của Đảng, Nhà nước và cộng đồng đối với những người đã hy sinh.

Bên cạnh đó, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông cũng đã khánh thành công trình thanh niên “Ánh sáng tri ân” tại Nghĩa trang liệt sĩ của xã. Công trình này không chỉ mang ý nghĩa về vật chất mà còn góp phần bồi dưỡng lòng yêu nước, trách nhiệm với cộng đồng và ý thức xây dựng quê hương, đất nước của thế hệ trẻ.

Tổng kinh phí các hoạt động tổ chức là 20 triệu đồng, được hỗ trợ từ Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc và sự đóng góp, ủng hộ của cán bộ, đoàn viên thanh niên trong toàn xã. Thông qua chương trình, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông hy vọng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, đồng thời giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử, về những hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã giành cho đất nước.

Thông qua các hoạt động này, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông thể hiện sự tri ân và tôn vinh những đóng góp của các Anh hùng liệt sĩ, đồng thời tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Các hoạt động này cũng thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của Đảng, Nhà nước và cộng đồng đối với thân nhân các gia đình liệt sĩ, giúp họ vượt qua khó khăn và tiếp tục xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.