Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lớn để phát triển công nghệ sinh học, một lĩnh vực có tiềm năng trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn và nâng cao năng lực cạnh tranh trên bản đồ công nghệ thế giới. Với những nguồn lực sẵn có và chiến lược đầu tư đúng đắn, Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế và vươn tầm thế giới trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, để triển khai công nghệ sinh học vào thực tiễn, yêu cầu cấp thiết là phải có một lộ trình bài bản và chi tiết. Quá trình này bao gồm việc khảo sát thị trường, nhập khẩu công nghệ, đào tạo chuyên môn, và đặc biệt là nội địa hóa sản phẩm. Nếu được hỗ trợ về cơ chế và đầu tư một cách thích đáng, thị trường ứng dụng exosome trong ngành làm đẹp dự kiến sẽ đạt giá trị lên đến 8,5 tỷ USD tại Việt Nam vào năm 2030.

Việc ứng dụng công nghệ sinh học trong chế biến và sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao đã trở nên phổ biến. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của các nguồn nguyên liệu sẵn có và rẻ tiền trong nước, mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động. Ứng dụng công nghệ sinh học vào thực tiễn sản xuất không chỉ giúp đa dạng hóa sản phẩm mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Để phát triển công nghệ sinh học một cách bền vững, cần tập trung đầu tư đúng hướng nhằm khai thác tối đa các tiềm năng của lĩnh vực này. Điều quan trọng là phải đẩy mạnh triển khai nhiều giải pháp kết nối các nhà khoa học, nhóm nghiên cứu với doanh nghiệp. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên sẽ tạo ra hệ sinh thái hỗ trợ cần thiết cho sự phát triển của công nghệ sinh học.

Công nghệ sinh học chỉ có thể bứt phá và đạt được những thành tựu đáng kể khi có sự đồng hành và hỗ trợ của cả hệ sinh thái, bao gồm chính sách hỗ trợ từ chính phủ, tài chính từ các nhà đầu tư, nguồn nhân lực chất lượng cao và thị trường tiêu thụ rộng lớn. Sự phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành tố này sẽ tạo điều kiện cho công nghệ sinh học phát triển mạnh mẽ, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới.

Tóm lại, với những tiềm năng lớn và cơ hội hiện có, việc phát triển công nghệ sinh học ở Việt Nam là hết sức cần thiết và có triển vọng. Tuy nhiên, để đạt được thành công, cần sự quyết tâm và nỗ lực từ tất cả các bên liên quan, cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện cho sự phát triển của công nghệ sinh học.

Khánh Hòa đang trên đà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, với mục tiêu trở thành một cực tăng trưởng và trung tâm khu vực về kinh tế biển, công nghiệp công nghệ cao, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tại hội thảo “Khánh Hòa – hiện thực hóa tầm nhìn thành phố trực thuộc Trung ương đột phá trong kỷ nguyên mới”, ông Chu Thúc Đạt, phó cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, đã nêu bật những thành tựu đáng kể của tỉnh trong thời gian gần đây.

Tăng trưởng kinh tế của Khánh Hòa đã đạt mức hai con số trong hai năm liên tiếp (10,35% năm 2023 và 10,16% năm 2024), với cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, tập trung vào du lịch, công nghiệp chế biến chế tạo và xây dựng hạ tầng. Tỉnh đã sớm xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là giải pháp căn cơ, lâu dài cho mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.

Hiện nay, Khánh Hòa đã triển khai chuyển đổi số toàn diện với ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tỉnh đang tập trung xây dựng đô thị thông minh, với xếp hạng về chuyển đổi số của Khánh Hòa nằm trong 20 địa phương dẫn đầu. Tỉnh cũng đã quan tâm đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ về biển và đại dương cùng với Viện Hải Dương học; lên kế hoạch xây dựng Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương.

Tuy nhiên, ông Đạt cũng lưu ý rằng địa phương cần tránh việc chỉ nhấn mạnh vào chi đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mà không đặt mục tiêu đo lường hiệu quả. Phân bổ nguồn lực khoa học công nghệ cho các cơ sở nghiên cứu phải dựa trên hiệu quả. Tỉnh cũng cần kết nối đưa bộ ba khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số bằng cơ chế quản lý, giải pháp điều hành và phân bổ nguồn lực.

Ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, khẳng định mục tiêu đưa địa phương trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thứ 7 của cả nước vào năm 2030 đang “từng bước thành hiện thực”. Trong giai đoạn 2021-2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh luôn đạt ở mức cao, từ 8% trở lên; quy mô nền kinh tế sau sắp xếp đạt trên 175.000 tỷ đồng.

Để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững, Khánh Hòa nhận diện rõ ba điểm nghẽn lớn cần tập trung tháo gỡ, gồm: hoàn thiện đồng bộ hạ tầng chiến lược; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kiên quyết xử lý dứt điểm các công trình, dự án tồn đọng kéo dài.

Trước những thách thức và cơ hội đang mở ra, Khánh Hòa cần tiếp tục huy động các nguồn lực, phát huy sức mạnh tổng hợp để hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Việc này đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng của chính quyền, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh.

Cùng với đó, để theo đuổi mục tiêu này, UBND tỉnh Khánh Hòa cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương để có được sự hỗ trợ cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Để biết thêm thông tin về tình hình phát triển kinh tế của tỉnh Khánh Hòa, có thể tham khảo thêm tại Báo Khánh Hòa hoặc Nhân Dân.

Một mạng lưới thần kinh nhân tạo chuyên biệt, được gọi là mạng lưới thần kinh Bayes, đã được các nhà nghiên cứu tại Đại học Tokyo áp dụng để phân tích tập dữ liệu lớn về hệ vi sinh vật đường ruột. Mục đích của nghiên cứu này là khám phá những hiểu biết sâu sắc về sức khỏe con người thông qua việc phân tích dữ liệu về các vi khuẩn đường ruột. Phương pháp này cho phép họ phát hiện ra các mô hình và mối liên hệ mà các kỹ thuật phân tích truyền thống không thể phát hiện một cách đáng tin cậy.

Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong một loạt các tình trạng sức khỏe. Sự đa dạng của chúng và sự phức tạp của các tương tác với cả hóa học của cơ thể và với nhau làm cho chúng rất khó nghiên cứu. Cơ thể con người chứa khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào, nhưng đường ruột chứa khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn đường ruột. Điều này có nghĩa là các tế bào vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều hơn số lượng tế bào của chính chúng ta.

Mặc dù vi khuẩn đường ruột thường được liên kết với tiêu hóa, chúng cũng ảnh hưởng đến một loạt các chức năng cơ thể. Chúng tồn tại trong sự đa dạng rộng lớn và tạo ra hoặc sửa đổi nhiều hợp chất hóa học được gọi là chất chuyển hóa. Các chất chuyển hóa này hoạt động như các phân tử tín hiệu, đi qua cơ thể và ảnh hưởng đến các hệ thống như miễn dịch, trao đổi chất, hoạt động não và tâm trạng.

Tuy nhiên, vẫn còn thách thức lớn trong việc hiểu rõ mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đang chỉ bắt đầu hiểu được loại vi khuẩn nào tạo ra chất chuyển hóa của con người và làm thế nào các mối quan hệ này thay đổi trong các bệnh khác nhau. Bằng cách lập bản đồ chính xác các mối quan hệ giữa vi khuẩn và hóa chất, các nhà nghiên cứu có thể phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa.

Để giải quyết thách thức này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến, hệ thống VBayesMM, để phân tích dữ liệu. Hệ thống này tự động phân biệt các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất chuyển hóa từ số lượng lớn các vi khuẩn ít liên quan, đồng thời thừa nhận sự không chắc chắn về các mối quan hệ dự đoán.

Khi được thử nghiệm trên dữ liệu thực từ các nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, béo phì và ung thư, phương pháp này đã liên tục vượt trội so với các phương pháp hiện có và xác định các gia đình vi khuẩn cụ thể phù hợp với các quá trình sinh học đã biết. Điều này mang lại sự tự tin rằng hệ thống này phát hiện ra các mối quan hệ sinh học thực sự chứ không phải là các mẫu thống kê không có ý nghĩa.

Mặc dù hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với khối lượng phân tích nặng, việc khai thác các tập dữ liệu lớn vẫn đi kèm với chi phí tính toán cao. Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, rào cản này sẽ trở nên ít quan trọng hơn.

Các hạn chế hiện tại bao gồm việc hệ thống có lợi khi có nhiều dữ liệu về vi khuẩn đường ruột hơn là về các chất chuyển hóa mà chúng tạo ra. Khi dữ liệu về vi khuẩn không đủ, độ chính xác giảm. Ngoài ra, VBayesMM giả định rằng các vi khuẩn hoạt động độc lập, nhưng trên thực tế, chúng tương tác theo nhiều cách phức tạp.

Trong tương lai, các nhà nghiên cứu có kế hoạch làm việc với các tập dữ liệu hóa học toàn diện hơn để bắt toàn bộ phạm vi sản phẩm của vi khuẩn, mặc dù điều này tạo ra thách thức mới trong việc xác định hóa chất đến từ đâu. Họ cũng nhằm mục đích làm cho VBayesMM mạnh mẽ hơn khi phân tích dân số bệnh nhân đa dạng, kết hợp mối quan hệ ‘cây gia đình’ của vi khuẩn để đưa ra dự đoán tốt hơn và giảm thời gian tính toán cần thiết cho phân tích.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu này có thể được tìm thấy tại Đại học Tokyo và các ấn phẩm khoa học liên quan.

Nhiều phụ huynh hiện nay thường lo lắng khi con mình không thích dọn dẹp và để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Một nghiên cứu được thực hiện bởi nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 cho thấy rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, trong nghiên cứu này, 48 người tham gia được yêu cầu liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng được thiết kế để trông ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm ở trong phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Các chuyên gia cho rằng một môi trường lộn xộn có thể khơi gợi sự sáng tạo của con người vì nó truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’. Các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người, đặc biệt là tư duy sáng tạo và tư duy số không. Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970, đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có.

Phương pháp tư duy này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có để tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới, với ba đặc điểm chính là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn.

Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não. Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng mọi thứ đều có giới hạn và sự hỗn loạn cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định. Ví dụ, hiệu ứng cửa sổ vỡ trong tâm lý học cho thấy rằng khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế. Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, điều này không có lợi cho tư duy phân kỳ và sáng tạo.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận này, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo. Thay vào đó, chúng ta nên cân nhắc các yếu tố khác nhau và tìm ra cách tiếp cận phù hợp nhất để kích thích sự sáng tạo và đạt được mục tiêu của mình.