Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực xây dựng Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Dự thảo này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam. Bằng cách tiếp thu và kế thừa những nền tảng tích cực từ giai đoạn 2021-2025, Dự thảo đã bổ sung nhiều nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Một trong những điểm nổi bật của Dự thảo là việc phân chia các xã thành 3 nhóm theo điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp. Đồng thời, Dự thảo cũng đề xuất mạnh mẽ việc phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo… nhằm đảm bảo tính linh hoạt và sát thực tế. Điều này cho phép các địa phương có thể tự chủ trong việc xác định và thực hiện các mục tiêu phát triển nông thôn phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Dự thảo cũng bổ sung một số tiêu chí mới, bao gồm tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm), tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã. Những tiêu chí này thể hiện sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng sống và sức khỏe người dân nông thôn, cũng như phát triển nông thôn bền vững. Việc đánh giá và áp dụng các tiêu chí này sẽ giúp các xã nông thôn mới đạt được các mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững.

Về hạ tầng giao thông nông thôn, Dự thảo đặt ra mục tiêu cụ thể: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Ngoài ra, tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được duy trì ở mức ≥80%. Những mục tiêu này sẽ giúp cải thiện đáng kể điều kiện giao thông và sản xuất nông nghiệp tại các xã nông thôn.

Dự thảo cũng đề xuất tiêu chí thu nhập bình quân đầu người với mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3. Điều này đòi hỏi các xã nông thôn mới phải đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng nhấn mạnh đến việc nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản. Yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP. Điều này sẽ giúp tăng cường sự liên kết và hợp tác trong sản xuất và kinh doanh nông sản, cũng như nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%-40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả. Điều này sẽ giúp nâng cao trình độ và kỹ năng của lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động và phát triển kinh tế.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành. Điều này thể hiện sự quan tâm đến việc xây dựng một xã hội công bằng và an toàn cho tất cả mọi người.

Tóm lại, Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm. Với các mục tiêu và tiêu chí cụ thể, Dự thảo này sẽ giúp các xã nông thôn mới đạt được các mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững.

Xã Bảo Lâm 5, Lâm Đồng: Khát vọng vươn lên trong kỷ nguyên mới

Sau khi sáp nhập xã Lộc Bắc và Lộc Bảo, xã Bảo Lâm 5 được hình thành với 17 dân tộc cùng sinh sống trên 8 thôn. Đảng bộ xã có 243 đảng viên, trong đó có 216 đảng viên người đồng bào dân tộc thiểu số. Người dân tại đây sống gắn bó với núi rừng, yêu con sông, con suối và sắt son một lòng tin theo Đảng làm cách mạng.

Trong quá khứ, người dân địa phương đã cống hiến toàn bộ sức người, sức của để nuôi dưỡng, che chở cho cách mạng. Khi Trung ương và Tỉnh ủy Lâm Đồng xây dựng khu ‘Căn cứ Bắc’ – điểm đón tiếp những cán bộ từ miền Bắc tăng cường xây dựng lực lượng cách mạng cho chiến trường miền Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Hiện nay, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số xã Bảo Lâm 5 đã có nhiều đổi thay. Thu nhập bình quân đầu người của xã đạt trên 62 triệu đồng/người/năm. Giá trị sản xuất bình quân trên một đơn vị diện tích đạt 175 triệu đồng/ha/năm. Sản xuất nông nghiệp chuyển dịch theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, năng suất, chất lượng nông sản được cải thiện đáng kể.

Xã Bảo Lâm 5 có 4 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao. Chăn nuôi phát triển theo hướng trang trại tập trung và được kiểm soát tốt về dịch bệnh. Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được chú trọng. Chương trình trồng 5 triệu cây xanh do tỉnh phát động được triển khai và thực hiện đạt kế hoạch giao. Đến nay, tỷ lệ che phủ rừng đạt 84%.

Thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ, kinh tế tập thể được chú trọng. Hiện, trên địa bàn xã có 28 doanh nghiệp, 339 hộ kinh doanh cá thể, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của xã. Cụ thể, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp – xây dựng chiếm 53%.

Hạ tầng giao thông, chiếu sáng, cây xanh, vỉa hè, lưới điện, nước sạch… được đầu tư xây mới, chỉnh trang, sửa chữa, góp phần thay đổi bộ mặt của địa phương. Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới được triển khai đồng bộ với nhiều giải pháp, được người dân ủng hộ.

Đại hội đại biểu Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 là dấu mốc đặc biệt quan trọng trên con đường phát triển của xã Bảo Lâm 5. Với phương châm ‘Đoàn kết – Trách nhiệm – Kỷ cương – Đột phá – Phát triển’, thể hiện khát vọng và ý chí, quyết tâm đưa xã Bảo Lâm 5 chuyển mình sang một giai đoạn mới, phát triển mạnh mẽ, toàn diện và bền vững.

Nhiệm kỳ 2025 – 2030, Đảng bộ xã Bảo Lâm 5 tập trung thực hiện có hiệu quả 4 nghị quyết của Trung ương có tính chất đột phá, phát triển đất nước. Đảng ủy tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, hệ thống chính trị theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương.

Để hiện thực hóa khát vọng, địa phương tập trung phát triển kinh tế theo hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, thương mại và dịch vụ; xây dựng mô hình nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp đa canh, nông thôn văn minh nhằm nâng cao đời sống của Nhân dân.

Bí thư Đảng ủy xã Bảo Lâm 5 Hoàng Thị Thu Hà khẳng định, với nền tảng vững chắc từ những thành quả nhiệm kỳ 2020 – 2025 và lợi thế từ việc mở rộng không gian phát triển khi sáp nhập, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc xã Bảo Lâm 5 tiếp tục phát huy truyền thống quê hương anh hùng, đoàn kết, thống nhất, quyết tâm thực hiện khát vọng vươn lên, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ xã khóa I, phấn đấu xây dựng Bảo Lâm 5 đạt xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2030.

Phụ nữ Gia Lai đã và đang giữ vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Với nhiều mô hình sáng tạo và hiệu quả, họ không chỉ góp phần tạo nên bức tranh tươi đẹp về một xã hội tốt đẹp hơn mà còn thể hiện sự sáng tạo và tinh thần trách nhiệm cao.

Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Gia Lai là tổ chức tiên phong trong việc triển khai các hoạt động thiết thực nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ và gia đình. Một trong những hoạt động nổi bật là cuộc vận động ‘Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch’. Thông qua cuộc vận động này, hội khuyến khích phụ nữ xây dựng gia đình không mắc các tệ nạn xã hội, không có đói nghèo, không có nợ nần, không có bạo lực gia đình và không có vi phạm pháp luật; sạch về môi trường, sạch về an toàn thực phẩm và sạch về văn hóa. Sự sáng tạo và linh hoạt trong việc triển khai các hoạt động đã giúp hội thu được nhiều kết quả tích cực.

Nhân rộng mô hình độc đáo là một hướng đi đúng đắn của Hội LHPN Gia Lai. ‘Con đường hoa do phụ nữ chăm’, ‘Nhóm hộ liền kề nhà sạch – vườn đẹp’, và ‘Chi hội phụ nữ không có hội viên nghèo’ là những mô hình được nhân rộng. Phụ nữ Gia Lai đã cùng nhau chăm sóc những con đường hoa rực rỡ sắc màu, tạo nên không gian sống tươi đẹp và ý nghĩa. Bên cạnh đó, nhiều nhóm hộ phụ nữ đã đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau trong việc giữ gìn nhà cửa sạch đẹp, tạo nên môi trường sống tốt đẹp cho cả cộng đồng. Việc xây dựng các chi hội không có hội viên nghèo không chỉ giảm thiểu tình trạng nghèo đói mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ và gia đình.

Ngoài ra, Hội LHPN Gia Lai còn chú trọng vào việc hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho các thành viên trong gia đình. Thông qua việc cung cấp nguồn vốn vay ưu đãi, tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, và tư vấn, đào tạo nghề, phụ nữ Gia Lai đã có thêm cơ hội để phát triển kỹ năng và kinh doanh. Điều này không chỉ giúp giảm nghèo mà còn góp phần nâng cao vị thế của phụ nữ trong gia đình và cộng đồng.

Tổng thể, những đóng góp của phụ nữ Gia Lai trong việc xây dựng nông thôn mới đã tạo nên một bức tranh tích cực về sự phát triển của địa phương. Sự tham gia tích cực và sáng tạo của phụ nữ đã chứng minh rằng họ là lực lượng quan trọng không thể thiếu trong quá trình xây dựng và phát triển của đất nước. Những mô hình và hoạt động đã triển khai đã không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ và gia đình mà còn góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, bình đẳng và phát triển bền vững.

Xã Đông Hiệp, thành phố Cần Thơ, đã đưa vào triển khai hiệu quả mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch” trong nỗ lực nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Mô hình này tập trung vào “5 có” gồm: Có ngôi nhà an toàn, Có sinh kế bền vững, Có sức khỏe, Có kiến thức, Có nếp sống văn hóa và “3 sạch”: Sạch nhà, Sạch bếp, Sạch ngõ. Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã đã đóng vai trò quan trọng trong việc cụ thể hóa và triển khai kế hoạch này tại các chi hội phụ nữ ấp và hộ gia đình.

Để đạt được mục tiêu này, Hội LHPN xã Đông Hiệp đã ra mắt nhiều mô hình mới gắn liền với việc đăng ký thực hiện mỗi ấp một tiêu chí “5 có” và ba tiêu chí “3 sạch”. Hội cũng tích cực tổ chức các hoạt động hỗ trợ, bao gồm việc tặng 50 thùng rác và hướng dẫn phân loại rác thải tại nguồn, từ đó góp phần vào thực hiện tiêu chí bảo vệ môi trường trong xây dựng nông thôn mới.

Không chỉ dừng lại ở đó, Hội LHPN xã còn tiến hành khảo sát các mô hình kinh tế hiệu quả, mang lại lợi ích cao cho người dân. Hội cũng tích cực hỗ trợ các hội viên, chị em phụ nữ về nguồn vốn và kỹ thuật sản xuất. Một số mô hình kinh tế nổi bật đã được triển khai và nhân rộng như trồng sầu riêng, trồng nhãn ‘Indo’, trồng hoa Tết, và trồng hoa màu dưới chân ruộng. Những mô hình này không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn góp phần vào việc xây dựng và phát triển nông nghiệp bền vững tại địa phương.

Kết quả đáng ghi nhận của mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch” là cuộc sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn đã được cải thiện và nâng cao đáng kể. Hệ thống đường xá trong xã cũng trở nên sáng sủa hơn với việc xây dựng các tuyến đèn chiếu sáng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại và sinh hoạt của người dân.

Ngày 19/1/2024, xã Đông Hiệp đã long trọng tổ chức Lễ công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu. Sự kiện này đánh dấu sự thành công của mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch” trong việc xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại địa phương. Thông qua mô hình này, xã Đông Hiệp đã thể hiện sự nỗ lực và cam kết mạnh mẽ trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và xây dựng một cộng đồng phát triển bền vững.

Xã Thượng Đức, TP.Đà Nẵng – Biểu Tượng Của Sự Vượt Khó và Phát Triển

Xã Thượng Đức, TP.Đà Nẵng, là một điển hình về phát triển nông thôn mới, được thành lập từ ba xã gồm Đại Lãnh, Đại Hưng và Đại Sơn. Nằm ở vị trí phía tây, cách trung tâm TP.Đà Nẵng khoảng 60 km, xã Thượng Đức đã trở thành biểu tượng của sự vượt khó và phát triển. Với truyền thống yêu nước và lịch sử hào hùng, xã Thượng Đức đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ 2020-2025.

Trong bối cảnh cả nước và TP.Đà Nẵng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Thượng Đức đã đoàn kết, đồng lòng, sớm kiểm soát và ổn định trên các mặt công tác. Công tác xây dựng Đảng được chú trọng, với 129 đảng viên mới được kết nạp. Việc sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính cấp xã và chính quyền địa phương 2 cấp được thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả.

Kinh tế nông nghiệp của xã Thượng Đức phát triển ổn định, với diện tích gieo trồng bình quân hằng năm đạt gần 935 ha và sản lượng lương thực hơn 6.000 tấn. Hạ tầng kỹ thuật được quan tâm đầu tư, với 80% vùng sản xuất có đường giao thông đến nơi. Các công trình thủy lợi được xây dựng, giúp tưới tiêu đạt 100% diện tích. 100% các tuyến đường liên thôn, liên xã được bê tông hóa.

Công tác an sinh, xã hội được chú trọng quan tâm đúng mức. Xã đã hoàn thành thực hiện mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát giai đoạn 2023-2025 với số lượng 104 nhà. Tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân còn 5,42%. Giáo dục, y tế, an sinh xã hội có nhiều tiến bộ.

Bí thư Đảng ủy xã Thượng Đức Đặng Văn Kỳ nhận định, với những thành tựu to lớn trên các lĩnh vực đạt được trong những năm gần đây, cùng với sự quan tâm đầu tư của nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, xã Thượng Đức sẽ tiếp tục phát triển nhanh hơn trong nhiệm kỳ tới.

Xã Thượng Đức sẽ tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, chính quyền số, nền hành chính hiện đại. Xã sẽ thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, đầu tư nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn gắn với giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới.

Trong lĩnh vực phát triển kinh tế, xã Thượng Đức phấn đấu tăng trưởng thương mại, dịch vụ và du lịch từ 12%/năm. Xã sẽ xúc tiến các dự án như khu trung tâm thương mại, khu du lịch sinh thái và khai thác các tài nguyên địa phương… Với hướng đi đã được khẳng định, kế thừa và phát huy những thành tựu đã đạt được, Đảng bộ và nhân dân xã Thượng Đức quyết tâm đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Xây dựng xã Thượng Đức sớm thành xã nông thôn mới nâng cao, nhân dân có cuộc sống bình yên, ấm no, hạnh phúc. Xã Thượng Đức đang trên đà phát triển, với những thành tựu và mục tiêu mới, hứa hẹn sẽ đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân.

Trong chiến lược xây dựng nông thôn mới hiện đại, xanh, bền vững và giàu bản sắc giai đoạn 2026-2035, tỉnh Lâm Đồng xác định kinh tế nông thôn là trụ cột quan trọng. Một trong những mô hình hiệu quả được triển khai tại xã Quảng Khê là dự án sinh kế về trồng dâu, nuôi tằm, thuộc chương trình mục tiêu quốc gia về Giảm nghèo bền vững.

Dự án này đã được triển khai với sự tham gia của 22 hộ dân và đã mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Trung bình mỗi tháng, các hộ thu được 2 lứa kén, với thu nhập từ 8-13 triệu đồng/tháng/hộ. Mô hình này không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn tạo việc làm ổn định tại chỗ, giúp họ chủ động trong sản xuất.

Chị H’Liêm, dân tộc Mạ, xã Quảng Khê, cho biết chị là một trong những người đầu tiên của địa phương phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm. Chị thấy rằng đây là quyết định đúng đắn vì gia đình có thể tận dụng được đất đai để trồng dâu, nuôi tằm. Việc nuôi tằm đòi hỏi kỹ thuật không quá khó, chỉ cần siêng năng, cẩn thận là có thu nhập tương đối ổn định, đều đặn.

Ông Mai Văn Tùng, Chủ tịch UBND xã Quảng Khê, cho biết trồng dâu, nuôi tằm là lựa chọn phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán sản xuất của người dân nơi đây. Các hộ được chọn tham gia đều là những người thật sự có nhu cầu, có ý chí vươn lên. Chính điều đó đã góp phần quyết định đến hiệu quả thực tế của chương trình.

Ông Tùng khẳng định, cùng với sự chủ động của người dân, vai trò của hệ thống chính trị cơ sở rất lớn trong việc định hướng, đồng hành xây dựng mô hình. Cấp ủy, chính quyền cơ sở phân công cụ thể người đứng đầu, tổ phụ trách thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, nắm tình hình để tạo bước phát triển ổn định cho nghề trồng dâu, nuôi tằm của bà con.

Hiện xã Quảng Khê có trên 200 hộ trồng dâu, nuôi tằm, với diện tích hơn 100 ha. Mô hình này đã tạo hiệu quả vượt mong đợi, giúp nhiều hộ không chỉ thoát nghèo mà còn phát triển sản xuất theo quy mô lớn và bền vững hơn.

Kết quả này đã cho thấy sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết tâm cao trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cơ sở. Đây là kinh nghiệm hay, quý báu mà Việt Nam tiếp tục phát huy trong giai đoạn tới. Chủ trương chung là tiếp tục phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, các cấp; quán triệt, thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Tổng Bí thư.