Thịt chua, một món ăn dân dã của người Mường ở vùng Mường Vang, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình (cũ), đã trở thành sản phẩm hàng hóa đạt chuẩn OCOP và hiện diện tại nhiều tỉnh, thành. Món ăn này không chỉ giữ gìn được bản sắc ẩm thực của người Mường mà còn đang dần khẳng định vị thế trên bản đồ ẩm thực vùng cao.

Ở xã Vũ Bình, huyện Lạc Sơn (cũ), nay là xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, thịt chua từng được gọi là “thịt muối chua”. Đây là một cách chế biến và bảo quản thịt để được lâu ngày. Món ăn được chế biến bằng cách lên men tự nhiên, thịt lợn trộn thính và gia vị đặc trưng như tỏi, ớt, hạt dổi.

Từ năm 2016, một số hộ dân ở xã Vũ Bình, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình (cũ), nay là Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, bắt đầu sản xuất thịt chua theo hướng hàng hóa. Cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin của bà Bùi Thị Tin, phố Lâm Hóa 2, là một trong những đơn vị đầu tiên xây dựng thương hiệu, hoàn thiện mẫu mã và đưa sản phẩm tham gia chương trình OCOP.

Hiện mỗi tháng, cơ sở Lâm Tin cung cấp khoảng 3.500 sản phẩm thịt chua ra thị trường, gồm hai loại chính: Thịt chua quả và thịt chua hộp. Tất cả đều có bao bì đạt chuẩn, tem QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và hướng dẫn sử dụng rõ ràng.

Sau khi được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao năm 2022, sản phẩm đã có mặt tại nhiều cửa hàng OCOP trong và ngoài tỉnh, phân phối tại các điểm bán nông sản sạch ở Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định…

Điều làm nên sự khác biệt của thịt chua Lâm Tin nằm ở khâu lựa chọn nguyên liệu và quy trình sản xuất. Thịt được lấy từ lợn sạch, có đủ nạc, mỡ, bì để đảm bảo độ béo. Thính được làm từ ngô, có hàm lượng tinh bột cao, được rang kỹ và xay mịn.

Hạt dổi – thứ gia vị đặc trưng của người Mường được nướng vừa đủ để giữ mùi thơm, sau đó giã nhuyễn trộn cùng tỏi, muối theo tỉ lệ nhất định. Thịt được thái mỏng, trộn đều gia vị rồi ủ kín. Không dùng chất bảo quản hay men nhân tạo, mỗi mẻ thịt phải đạt chuẩn về nhiệt độ, độ ẩm và thời gian lên men tự nhiên.

Không chỉ cơ sở Lâm Tin, trên địa bàn xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ hiện có gần 10 hộ sản xuất thịt chua. Một số hộ như cơ sở sản xuất thịt chua Tuấn Linh, phố Lâm Hóa 1, cũng đang đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ.

Bắt đầu hoạt động từ năm 2022, mỗi ngày cơ sở Tuấn Linh sản xuất khoảng 1.000 sản phẩm, phân phối tại các tỉnh như Hà Nội, Phú Thọ, Quảng Ninh… Nhờ ứng dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo trong tiếp thị, sản phẩm tiếp cận được nhiều nhóm khách hàng hơn.

Theo ông Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn, thịt chua là một trong những sản phẩm đặc trưng của địa phương. Những năm gần đây, chính quyền xã đã tích cực hỗ trợ người dân về quảng bá, bao bì, vệ sinh an toàn thực phẩm và kết nối thị trường. Tới đây, xã sẽ tiếp tục hỗ trợ, khuyến khích các cơ sở mở rộng sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Từ căn bếp nhỏ của người Mường Vang, thịt chua đã đi một hành trình dài để trở thành món ăn có thương hiệu, có thị trường và có chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng. Đây không chỉ là thành quả của sự nhạy bén kinh tế, mà còn là những nỗ lực gìn giữ, phát huy văn hóa ẩm thực của một cộng đồng lâu đời.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực xây dựng Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Dự thảo này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam. Bằng cách tiếp thu và kế thừa những nền tảng tích cực từ giai đoạn 2021-2025, Dự thảo đã bổ sung nhiều nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Một trong những điểm nổi bật của Dự thảo là việc phân chia các xã thành 3 nhóm theo điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp. Đồng thời, Dự thảo cũng đề xuất mạnh mẽ việc phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo… nhằm đảm bảo tính linh hoạt và sát thực tế. Điều này cho phép các địa phương có thể tự chủ trong việc xác định và thực hiện các mục tiêu phát triển nông thôn phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Dự thảo cũng bổ sung một số tiêu chí mới, bao gồm tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm), tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã. Những tiêu chí này thể hiện sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng sống và sức khỏe người dân nông thôn, cũng như phát triển nông thôn bền vững. Việc đánh giá và áp dụng các tiêu chí này sẽ giúp các xã nông thôn mới đạt được các mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững.

Về hạ tầng giao thông nông thôn, Dự thảo đặt ra mục tiêu cụ thể: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Ngoài ra, tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được duy trì ở mức ≥80%. Những mục tiêu này sẽ giúp cải thiện đáng kể điều kiện giao thông và sản xuất nông nghiệp tại các xã nông thôn.

Dự thảo cũng đề xuất tiêu chí thu nhập bình quân đầu người với mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3. Điều này đòi hỏi các xã nông thôn mới phải đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng nhấn mạnh đến việc nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản. Yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP. Điều này sẽ giúp tăng cường sự liên kết và hợp tác trong sản xuất và kinh doanh nông sản, cũng như nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%-40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả. Điều này sẽ giúp nâng cao trình độ và kỹ năng của lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động và phát triển kinh tế.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành. Điều này thể hiện sự quan tâm đến việc xây dựng một xã hội công bằng và an toàn cho tất cả mọi người.

Tóm lại, Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm. Với các mục tiêu và tiêu chí cụ thể, Dự thảo này sẽ giúp các xã nông thôn mới đạt được các mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững.

Tỉnh Thanh Hóa sở hữu đường bờ biển dài với nhiều bãi biển đẹp, trong đó có bãi biển thuộc phường Tĩnh Gia. Tại đây, du khách có thể trải nghiệm không khí trong lành, thưởng thức hải sản tươi ngon và tìm hiểu về văn hóa làng biển. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác.

Chị Mai Thị Hà, du khách đến từ Hà Nội, chia sẻ rằng chị thích không khí ở bờ biển khi thuyền về, nhưng ngoài tắm biển và mua hải sản, chị không biết chơi gì hay tham quan ở đâu. Điều này cho thấy sự thiếu hụt các hoạt động và điểm đến du lịch đa dạng tại khu vực này.

Một trong những điểm đến hấp dẫn tại Tĩnh Gia là làng nghề Do Xuyên – Ba Làng, nổi tiếng với nghề chế biến hải sản và sản xuất nước mắm. Tuy nhiên, theo ông Dương Văn Tác, Chủ tịch Hiệp hội nước mắm Do Xuyên – Ba Làng, việc tiêu thụ sản phẩm vẫn còn hạn chế do chưa có nhiều khách du lịch tham quan và trải nghiệm tại nơi sản xuất.

Mùa du lịch năm nay, làng nghề truyền thống nước mắm Khúc Phụ, xã Hoằng Thanh, đã nổi lên như một điểm sáng. Công ty TNHH Thực phẩm và thương mại, dịch vụ Lê Gia đã mở cửa nhà thùng mắm Lê Gia cho du khách tham quan và trải nghiệm. Ông Lê Anh, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm và thương mại, dịch vụ Lê Gia, cho biết rằng thông qua hoạt động tham quan, trải nghiệm của du khách, doanh số bán hàng của doanh nghiệp đã tăng trên 30%.

Tuy nhiên, để phát triển du lịch làng nghề, cần có sự hợp tác và hỗ trợ từ nhiều phía. Ông Lê Anh nhấn mạnh rằng việc gắn làng nghề với phát triển du lịch không phải là câu chuyện chỉ của người dân làm nghề, mà là sự bắt tay giữa các bên, bao gồm cơ chế, chính sách của Nhà nước, cá thể làm nghề, làng nghề và các doanh nghiệp lữ hành.

Để khắc phục những hạn chế, tỉnh Thanh Hóa cần có các chính sách hỗ trợ trong việc quy hoạch, phát triển và đăng ký thương hiệu sản phẩm. Đồng thời, các làng nghề cần phải cải tiến, đổi mới mẫu mã và tạo ra sản phẩm phong phú, đa dạng để thu hút khách du lịch.

Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại và kêu gọi các doanh nghiệp lữ hành vào đầu tư xây dựng, khai thác sản phẩm du lịch từ làng nghề truyền thống cũng là cần thiết. Sự phối hợp và hỗ trợ từ nhiều phía sẽ giúp du lịch làng nghề ven biển tỉnh Thanh Hóa phát triển và trở thành một sản phẩm du lịch đặc trưng và hấp dẫn.

Với những nỗ lực và sự hợp tác chặt chẽ, hy vọng rằng du lịch làng nghề ven biển tỉnh Thanh Hóa sẽ sớm phát triển mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy kinh tế và bảo tồn văn hóa địa phương.

Trong bối cảnh lịch sử và phát triển của đất nước, việc hợp nhất hành chính giữa ba tỉnh Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định không chỉ đơn thuần là một sự kiện thay đổi về địa lý mà còn mở ra một tương lai phát triển mạnh mẽ hơn. Trong bức tranh đầy hứa hẹn ấy, hình ảnh của những người trẻ – lực lượng đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) – mang trong mình nhiệt huyết, tri thức và khát vọng cháy bỏng để khơi nguồn sức sống mới, kiến tạo diện mạo tươi sáng cho quê hương đã trở thành một điểm sáng quan trọng.

Việc hợp nhất ba tỉnh đã giúp Ninh Bình từ một tỉnh có quy mô tương đối nhỏ trở thành một trung tâm kinh tế – văn hóa – xã hội với tiềm năng phát triển vượt bậc. Sự phát triển của tỉnh sau hợp nhất đòi hỏi sự chung tay xây dựng từ mọi tầng lớp nhân dân, trong đó lực lượng ĐVTN giữ vai trò then chốt. Đây là lực lượng đông đảo, giàu nhiệt huyết, có tri thức, nhanh nhạy với cái mới và luôn sẵn sàng cống hiến cho sự phát triển của quê hương, đất nước.

Sau hợp nhất, nhiều cơ hội kinh tế mới sẽ xuất hiện. Tuổi trẻ Ninh Bình, với sự nhanh nhạy tiếp cận công nghệ, khả năng thích nghi và tư duy đột phá, đã và sẽ là hạt nhân của các mô hình kinh doanh mới, các startup công nghệ, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch thông minh; không ngừng tìm tòi, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, quản lý để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm.

Thanh niên Ninh Bình ngày càng thể hiện bản lĩnh trong lĩnh vực khởi nghiệp, đặc biệt là sau khi các chương trình hỗ trợ thanh niên lập nghiệp, phát triển sản phẩm OCOP, chuyển giao khoa học kỹ thuật được triển khai rộng khắp. Nhiều ĐVTN không ngại thử sức với những lĩnh vực mới, đầy thách thức như: nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất thân thiện môi trường, sản phẩm hữu cơ, du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống.

Chuyển đổi số đang là một trong những trụ cột của phát triển bền vững. Quá trình chuyển đổi số có sự đóng góp mạnh mẽ của lực lượng thanh niên bằng sự am hiểu công nghệ, năng động và sáng tạo. Họ chính là những “hạt nhân số” đưa công nghệ vào từng ngõ xóm, từng hoạt động cộng đồng, góp phần thúc đẩy tiến trình hiện đại hóa quê hương.

Ở Ninh Bình, thanh niên đã và đang ứng dụng công nghệ số vào nhiều lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là trong nông nghiệp và du lịch; là lực lượng nòng cốt trong việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, từ hành chính công đến giáo dục, y tế, thương mại; là người đi đầu trong các phong trào bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh, du lịch sinh thái bền vững… góp phần xây dựng một Ninh Bình không chỉ giàu mà còn đẹp và đáng sống.

Hợp nhất còn là quá trình dung hòa các giá trị văn hóa. Trong quá trình đó, thanh niên với sức trẻ và sự cởi mở sẽ là cầu nối quan trọng, xóa bỏ rào cản địa phương, thúc đẩy giao lưu, học hỏi và kết nối giữa các vùng miền; là những người chủ động trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị di sản, văn hóa truyền thống đồng thời biết cách lồng ghép chúng vào đời sống hiện đại, tạo ra bản sắc riêng cho Ninh Bình mới.

Thanh niên Ninh Bình đang chứng minh rằng, họ không chỉ là người đi đầu trong đổi mới sáng tạo mà còn là “người gác đền” cho di sản quê hương và là lực lượng nòng cốt trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống vừa có sự hài hòa, vừa giàu bản sắc và bền vững.

Với bầu nhiệt huyết cống hiến, thanh niên Ninh Bình có mặt trong hầu hết các hoạt động xã hội, từ các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, hỗ trợ người dân vùng khó khăn, tham gia xây dựng nông thôn mới, đến việc đóng góp ý kiến xây dựng chính sách, họ đều thể hiện trách nhiệm của một công dân trẻ đối với sự phát triển chung của quê hương.

Những hoạt động như: “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, “Chủ nhật xanh”; chiến dịch mùa hè xanh; chương trình “Thắp sáng đường quê”, xây dựng điểm sinh hoạt cho thanh thiếu nhi… được tổ chức thường xuyên và thu hút sự tham gia đông đảo của ĐVTN.

Tinh thần xung kích của thanh niên còn được thể hiện qua các hoạt động hỗ trợ phòng chống thiên tai, khắc phục hậu quả bão lũ, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, xây dựng nếp sống văn minh, góp phần cải thiện chất lượng đời sống nhân dân…

“Khơi nguồn sức sống mới” không phải là một khẩu hiệu suông, mà là một hành trình đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và tầm nhìn của thế hệ trẻ. Tuổi trẻ Ninh Bình đặt mục tiêu hiện thực hóa điều đó thông qua việc nâng cao trình độ và năng lực, không ngừng học hỏi, rèn luyện kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm, làm chủ khoa học công nghệ, đặc biệt là các lĩnh vực mũi nhọn phù hợp với định hướng phát triển của tỉnh; chủ động hội nhập và hợp tác, tích cực tham gia các diễn đàn, giao lưu quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình đã thành công, thu hút nguồn lực và tri thức từ bên ngoài để làm giàu cho quê hương; dám đối mặt với những thách thức từ quá trình hợp nhất, biến khó khăn thành động lực…

Sau hợp nhất, Ninh Bình đang đứng trước vận hội mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen. Đây là giai đoạn then chốt, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền, doanh nghiệp và đặc biệt là thế hệ trẻ với khát vọng vươn lên và tinh thần đổi mới.

Thanh niên không chỉ là những người được thụ hưởng thành quả từ sự phát triển của quê hương, mà hơn hết, họ chính là chủ thể trung tâm, là lực lượng tiên phong góp phần kiến tạo tương lai của tỉnh Ninh Bình trong thời kỳ mới.

ĐVTN cần nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong từng hành động, từng việc làm cụ thể. Mỗi ĐVTN phải không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn và kỹ năng sống, đồng thời tích cực tham gia khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ vào đời sống và sản xuất. Tuổi trẻ hôm nay chính là động lực phát triển của Ninh Bình ngày mai.

Vì vậy, ĐVTN cần có nhận thức, ý thức cao trong việc hun đúc tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết, khát vọng vươn lên và sẵn sàng cống hiến vì cộng đồng; không ngừng đổi mới, lan tỏa năng lượng tích cực để xây dựng một Ninh Bình ngày càng năng động, hội nhập, phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.

Thịt chua, một món ăn truyền thống của người Mường trong các dịp lễ, Tết, đã trở thành đặc sản mang thương hiệu OCOP tại xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ. Sản phẩm thịt chua Lâm Tin, từ căn bếp nhỏ của hộ gia đình ở xã Lạc Sơn, đang dần khẳng định vị thế của mình với hương vị đặc trưng, sự đầu tư nghiêm túc và câu chuyện văn hóa ẩm thực đậm chất Mường.

Trước đây, thịt chua được gọi là “thịt muối chua”, là một cách chế biến và bảo quản nhằm giữ thịt để được lâu ngày. Món ăn này được chế biến bằng cách lên men tự nhiên thịt lợn trộn thính và gia vị đặc trưng như tỏi, ớt, hạt dổi. Qua thời gian, thịt chua không chỉ dùng trong ngày giáp hạt mà đã trở thành món không thể thiếu trong lễ Tết, cưới hỏi, đón khách quý.

Tại xã Lạc Sơn, cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin của hộ kinh doanh bà Bùi Thị Tin là một trong những cơ sở đầu tiên sản xuất thịt chua theo hướng hàng hóa. Bà Tin chia sẻ về cơ duyên với nghề: “Làm món truyền thống không chỉ để bán, mà là giữ lại hương vị quê mình. Vừa làm ra sản phẩm sạch, ngon, vừa kể được câu chuyện quê hương – đó là điều mà tôi theo đuổi từ ngày đầu đến nay.”

Sản phẩm thịt chua của cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin được thị trường ưa chuộng, mang hương vị đặc trưng của vùng Mường Vang. Từ năm 2016, gia đình bà Tin bắt đầu sản xuất nhỏ lẻ, bán cho khách du lịch và các quán ăn trong vùng. Nhờ giữ được hương vị đặc trưng, sản phẩm được khách hàng giới thiệu qua nhau. Năm 2022, sản phẩm thịt chua Lâm Tin được công nhận OCOP 3 sao, được phân phối tại các cửa hàng OCOP trong và ngoài tỉnh, có mặt ở các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Quảng Ninh…

Hiện, mỗi tháng cơ sở cung cấp khoảng 3.500 sản phẩm gồm thịt chua quả và thịt chua hộp. Các sản phẩm đều được đóng gói vệ sinh, dán tem, mã QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và hướng dẫn dùng rõ ràng.

Điểm khác biệt tạo nên thương hiệu của thịt chua Lâm Tin là ở khâu lựa chọn nguyên liệu và cách lên men tự nhiên. Thịt được chọn từ lợn sạch, có đủ nạc và bì, lẫn chút mỡ để đảm bảo vị ngậy. Thính được làm từ ngô, nhiều tinh bột, bùi và thơm. Hạt dổi được rang đúng lửa, giã nhỏ, trộn cùng tỏi, muối, tạo ra hương vị rất riêng mà các món thịt chua công nghiệp không thể có.

Cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đang cung cấp ra thị trường 2 loại thịt chua quả và thịt chua hộp. “Không dùng chất bảo quản hay men nhân tạo. Muốn sản phẩm lên men chuẩn, phải biết cách căn nhiệt độ, thời gian ủ, độ ẩm, và cả độ dày của lát thịt. Làm thịt chua phải kiên nhẫn và sạch sẽ tuyệt đối”, bà Tin chia sẻ.

Không chỉ được người dân trong tỉnh ưa chuộng, nhiều du khách từ các tỉnh, thành khác khi biết đến thịt chua Lâm Tin đều tỏ ra thích thú với món ăn dân dã này. Thịt chua ngon nhất khi ăn cùng lá sung, lá đinh lăng, chấm với tương ớt. Vị chua nhẹ từ thịt lên men hòa với vị béo, thơm của thính, của dổi, vị cay của ớt tạo nên bản hòa tấu vị giác khó quên.

Thời gian qua, việc người dân mạnh dạn phát triển thịt chua theo hướng hàng hóa không chỉ giữ gìn được món ăn truyền thống, mà còn góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và gắn phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa bản địa. Đồng chí Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn (tỉnh Phú Thọ) cho biết: “Hiện xã có gần 10 hộ làm thịt chua, trong đó có một số cơ sở như Lâm Tin, Tuấn Linh đã đạt quy mô hộ sản xuất chuyên nghiệp. Xã định hướng hỗ trợ thêm về quảng bá, bao bì, truy xuất để xây dựng sản phẩm đặc trưng của địa phương, khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển, mở rộng quy mô sản xuất”.

Trong dòng chảy hội nhập, không ít món ăn truyền thống bị lãng quên, thịt chua Lâm Tin là một ví dụ đẹp về cách một gia đình nông dân có thể gìn giữ hồn ẩm thực Mường, vừa làm kinh tế, vừa giữ lại một mảnh ký ức cho thế hệ sau. Mỗi miếng thịt lên men không chỉ là món ăn, mà còn là câu chuyện về sự bền bỉ, khéo léo và tình yêu quê hương lặng lẽ mà sâu đậm, như chính tính cách của người Mường ở vùng Mường Vang.