Trong bối cảnh các cơ quan quản lý trên toàn cầu ngày càng siết chặt hoạt động thâu tóm và sáp nhập của các tập đoàn công nghệ lớn, một xu hướng mới đang nổi lên: thay vì mua lại toàn bộ công ty, những gã khổng lồ như Google và Meta đang chuyển sang mô hình ‘mua người và công nghệ’. Chiến lược này không chỉ giúp họ tránh được sự giám sát pháp lý gắt gao mà còn tối ưu hóa chi phí, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của các startup và hệ sinh thái công nghệ.

Xu thế này được khởi đầu bằng việc Mark Zuckerberg tăng cường thu hút nhân tài bằng tiền, nhắm đến những nhân sự chủ chốt và công nghệ của startup trong cuộc đua AI. Hậu quả là những giấc mơ đổi đời bằng cổ phần của startup và dân công nghệ có thể kết thúc trong cảnh trắng tay.

Việc Google chi 2,4 tỷ USD để chiêu mộ CEO và các nhân tài chủ chốt của Windsurf, một công ty AI về lập trình, đồng thời cấp phép sử dụng sở hữu trí tuệ của công ty, là một ví dụ điển hình. Phần còn lại của Windsurf sau đó được Cognition mua lại với giá thấp hơn nhiều, ước tính khoảng 300 triệu USD.

Meta cũng đã đi theo hướng này khi chi 14 tỷ USD để sở hữu 49% cổ phần Scale AI, đồng thời thu hút nhà sáng lập Alexandr Wang cùng đội ngũ nghiên cứu AI về đầu quân cho nhóm Superintelligence mới thành lập.

Xu hướng này còn được thấy trong các thương vụ gần đây liên quan đến Character AI và Inflection. Các công ty Big Tech dường như đang tìm cách tiếp cận trực tiếp với các nhà nghiên cứu AI hàng đầu và công nghệ tiên tiến mà không cần phải trải qua quá trình thâu tóm phức tạp và tốn kém.

Tuy nhiên, thương vụ Windsurf đã gây ra làn sóng tranh cãi gay gắt trong giới startup và các nhà đầu tư. Nhiều người cho rằng đây là hành vi ‘phá vỡ hợp đồng xã hội’ giữa người sáng lập và nhân viên. Truyền thống của Thung lũng Silicon là nhân viên startup chấp nhận rủi ro, làm việc cật lực với mức lương thấp hơn để đổi lấy cổ phần, hy vọng sẽ được hưởng lợi lớn khi công ty được mua lại.

Nhưng khi những người sáng lập và tài năng hàng đầu được ‘mua đứt’ với giá cao, trong khi phần lớn nhân viên bị bỏ lại phía sau với giá trị thấp hơn nhiều, không được chia sẻ lợi ích từ thương vụ dù đã cống hiến hàng năm trời, thì điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, có thể làm giảm động lực và sự tin tưởng của nhân viên đối với các startup.

Về phía các tập đoàn lớn như Google, Meta, chiến lược ‘mua người và công nghệ’ là bước đi khôn ngoan trong thời kỳ giám sát gắt gao. Nhưng câu hỏi đặt ra là: Liệu chiến lược này có công bằng với nhân viên, nhà đầu tư và thậm chí là thị trường?

Việc các ông lớn có thể chi hàng tỷ USD để ‘mua ngoài’ những bộ não xuất sắc, rồi bỏ lại các công ty khởi nghiệp trong tình trạng chắp vá, có thể dẫn đến hệ lụy lớn hơn, từ niềm tin sụp đổ cho đến suy giảm đổi mới sáng tạo.

Với người lao động, thương vụ Windsurf cùng ScaleAI là lời cảnh tỉnh cho giới trẻ muốn vào startup khi luôn phải đặt câu hỏi: ‘Liệu startup này có mục tiêu độc lập dài hạn, hay chỉ là bệ phóng để bán mình cho Big Tech?’,

Trong một thế giới mà dữ liệu, thuật toán và con người quan trọng hơn bản thân pháp nhân doanh nghiệp, có lẽ luật chơi đã thay đổi, nhưng không phải ai cũng kịp nhận ra.

Chúng tôi cam kết duy trì các tiêu chuẩn đạo đức cao nhất trong mọi hoạt động báo chí và đưa tin. Để đảm bảo tính minh bạch với độc giả, chúng tôi muốn giải thích về các mối quan hệ lợi ích tiềm năng có thể phát sinh trong quá trình làm việc.

Có thể một số nhà đầu tư mà chúng tôi giới thiệu có mối liên hệ với các doanh nghiệp khác, bao gồm cả đối thủ cạnh tranh hoặc các công ty mà chúng tôi đưa tin. Tuy nhiên, chúng tôi muốn khẳng định rằng điều này sẽ không ảnh hưởng đến tính chính xác hoặc tính khách quan của báo cáo.

Chúng tôi cam kết cung cấp tin tức và thông tin chính xác, không thiên vị cho độc giả và sẽ tiếp tục duy trì đạo đức và nguyên tắc trong mọi hoạt động. Mục tiêu của chúng tôi là mang đến cho độc giả những thông tin đáng tin cậy và hữu ích, giúp họ có cái nhìn sâu sắc và tổng quan về các vấn đề đang được quan tâm.

Chúng tôi hiểu rằng sự tin tưởng của độc giả là điều quan trọng hàng đầu. Vì vậy, chúng tôi không ngừng nỗ lực để nâng cao chất lượng nội dung và dịch vụ của mình. Cảm ơn sự tin tưởng và ủng hộ của bạn. Hiện tại, trang web đang được nâng cấp. Nếu gặp bất kỳ sự cố nào, xin vui lòng liên hệ tại địa chỉ office@startupnews.fyi để được hỗ trợ.

Chúng tôi hy vọng rằng, với sự minh bạch và cam kết của mình, có thể tiếp tục nhận được sự ủng hộ và tin tưởng của độc giả trong thời gian tới. Mọi góp ý và phản hồi từ độc giả đều được chúng tôi đón nhận và xem xét nghiêm túc, nhằm mục đích không ngừng cải thiện và hoàn thiện.

Trong bối cảnh hiện nay, châu Phi đang nổi lên như một điểm sáng trong bản đồ khởi nghiệp toàn cầu, với hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ và đa dạng. Các công ty khởi nghiệp tại đây không chỉ giải quyết các thách thức địa phương mà còn tạo ra các giải pháp có khả năng mở rộng và thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Một số ngành chủ chốt như fintech (công nghệ tài chính), thương mại điện tử và chăm sóc sức khỏe đang dẫn đầu sự phát triển này, được hỗ trợ bởi các mô hình kinh doanh sáng tạo và sự lãnh đạo tài nguyên.

Năm 2024, các công ty khởi nghiệp tại châu Phi đã huy động được 2,8 tỷ USD, với các quốc gia như Nigeria, Kenya, Nam Phi và Ai Cập chiếm ưu thế trong lĩnh vực này. Sự thành công của các công ty khởi nghiệp châu Phi có thể được lý giải bằng nhiều yếu tố. Trước hết, họ tập trung vào việc giải quyết các vấn đề thực tế như bất ổn tài chính, chăm sóc sức khỏe và chuỗi cung ứng. Bằng cách tập trung vào các vấn đề cụ thể, các công ty khởi nghiệp có thể tạo ra các giải pháp phù hợp và hiệu quả cho thị trường địa phương.

Về chiến lược tài chính, các công ty khởi nghiệp đang khám phá các hình thức tài trợ mới như nợ vốn đầu tư, quan hệ đối tác doanh nghiệp và đầu tư địa phương. Điều này giúp họ giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn vốn truyền thống và tăng cường khả năng tài chính để phát triển kinh doanh. Các nhà lãnh đạo của các công ty khởi nghiệp châu Phi thường có những đặc điểm chung như khả năng phục hồi, minh bạch và xây dựng đội ngũ. Họ cũng thích nghi với thị trường bằng cách cung cấp các giải pháp di động, hợp tác địa phương và trải nghiệm khách hàng tùy chỉnh.

Một số CEO nổi bật như Olugbenga Agboola (Flutterwave) và Jeremy Johnson (Andela) đã mở rộng công ty của mình thành những người chơi toàn cầu, tận dụng dữ liệu và cố vấn. Câu chuyện thành công của họ cung cấp bài học cho các doanh nhân trên toàn thế giới về cách xây dựng niềm tin và giải quyết các vấn đề cấp bách. Hệ sinh thái khởi nghiệp châu Phi không chỉ phát triển về quy mô mà còn về sự đa dạng trong các ngành và lĩnh vực.

Các công ty như Flutterwave, Andela, và Wave đang tạo ra tác động lớn trong lĩnh vực fintech và thương mại điện tử. Tuy nhiên, họ cũng đối mặt với những thách thức như huy động vốn, phát triển nhân lực và thích nghi với thị trường. Để vượt qua những thách thức này, các CEO châu Phi đang áp dụng các chiến lược sáng tạo như hợp tác với các nhà đầu tư địa phương, xây dựng đội ngũ đa dạng và tập trung vào trải nghiệm khách hàng.

Nhìn chung, hệ sinh thái khởi nghiệp châu Phi đang phát triển mạnh mẽ và có tiềm năng trở thành một trong những khu vực khởi nghiệp hàng đầu trên thế giới. Với sự hỗ trợ từ các mô hình kinh doanh sáng tạo, sự lãnh đạo tài nguyên và khả năng thích nghi với thị trường, các công ty khởi nghiệp châu Phi đang tạo ra các giải pháp đổi mới và bền vững cho các thách thức địa phương và toàn cầu.

Wes Schroll, một doanh nhân trẻ người Mỹ, đã đưa ra quyết định táo bạo khi bỏ học đại học để theo đuổi giấc mơ khởi nghiệp với Fetch, một ứng dụng xử lý hàng triệu biên lai mỗi ngày từ hơn 12,5 triệu người dùng. Với tinh thần quyết tâm và kiên trì, anh đã biến Fetch từ một ứng dụng suýt phá sản thành công ty công nghệ tiêu dùng trị giá 2,5 tỷ USD.

Sự thành công của Fetch không đến dễ dàng. Trong giai đoạn đầu, ứng dụng này đã thu hút được sự chú ý với mô hình “thưởng cho thói quen mua sắm”. Tuy nhiên, sự phát triển thần tốc đã dẫn đến một cơn khủng hoảng khi hệ thống xử lý biên lai của công ty không chịu nổi áp lực từ lượng dữ liệu tăng đột biến. Trước nguy cơ mất lòng tin từ người dùng và nhà đầu tư, Fetch đứng trước hai lựa chọn: hủy bỏ tính năng mới hoặc bằng mọi giá xử lý bằng tay trong lúc xây lại nền tảng từ đầu.

Schroll đã quyết định đặt cược tất cả và cả nhóm 25 người đã lao vào cuộc chạy đua sinh tồn, làm việc suốt ngày đêm, nhập thủ công hơn 150.000 hóa đơn. Những nỗ lực không ngừng nghỉ ấy cuối cùng đã mang lại kết quả xứng đáng. Chỉ trong thời gian 6 tuần, Fetch phục hồi hệ thống, giữ chân được khoảng 30.000 người dùng trung thành và gọi vốn thành công 9,6 triệu USD.

Hiện tại, Fetch là một trong những nền tảng công nghệ tiêu dùng phát triển nhanh nhất tại Mỹ. Khi được hỏi bí quyết thành công, Schroll nhấn mạnh vào niềm tin vào đội nhóm và tinh thần không đầu hàng, ngay cả khi hy vọng mong manh nhất. “Khả năng phục hồi là yếu tố thường bị đánh giá thấp. Đa phần các công ty thành công không phải vì họ may mắn hơn mà vì họ kiên trì hơn”, anh nói.

Có thể thấy, sự thành công của Fetch đến từ sự quyết tâm và kiên trì của Schroll và đội nhóm. Họ đã chứng minh rằng, với tinh thần không đầu hàng và khả năng phục hồi mạnh mẽ, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể vượt qua khó khăn và đạt được thành công. Fetch hiện đang là một trong những ứng dụng hàng đầu tại Mỹ, giúp người dùng xử lý biên lai và đổi lấy phần thưởng.