Mới đây, thông tin Trung Quốc nới lỏng chính sách “Zero Covid” đã thu hút rất nhiều sự chú ý. Trong tuần trước, Trung Quốc đã bỏ nhiều/hầu hết các yêu cầu xét nghiệm Covid-19, ngừng “truy tìm Covid” và ngừng báo cáo số ca nhiễm.

Theo đó, các nhà đầu tư đang đặt câu hỏi: Làm thế nào để Việt Nam có thể hưởng lợi từ sự phục hồi tiêu dùng của Trung Quốc?

Trong một báo cáo phân tích mới đây, chuyên gia VinaCapital cho biết, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam nên các nhà đầu tư, hoạch định chính sách và tất cả mọi người đều quan tâm đến tác động từ việc Trung Quốc nới lỏng chính sách “Zero Covid” đối với Việt Nam.

Ông Michael Kokalari, chuyên gia kinh tế trưởng của VinaCapital cho biết, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam nhưng mức độ tiếp xúc của Việt Nam với nền kinh tế nội địa Trung Quốc còn khá khiêm tốn. Do đó, mặc dù các hạn chế do Covid-19 của Trung Quốc ảnh hưởng đến 1/4 nền kinh tế nước này trong năm 2022, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ không bị ảnh hưởng nhiều.

Tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc gần như không đổi trong 9 tháng đầu năm 2022 nhưng chỉ 14% hàng xuất khẩu của Việt Nam được bán sang Trung Quốc. Do đó, GDP của Việt Nam tăng 8,8% trong 9 tháng so với cùng kỳ bất chấp lệnh phong tỏa của Trung Quốc. Điều này một phần là do xuất khẩu sang Mỹ và EU chiếm gần một nửa xuất khẩu của Việt Nam, tăng 25% so với cùng kỳ trong chín tháng đầu năm.

Hơn nữa, hầu hết hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc là hàng công nghiệp hoặc hàng hóa trung gian khác liên quan đến sản xuất hàng điện tử và may mặc. Số hàng hóa này chiếm 2/3 tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên, chuyên gia này cũng tin rằng một số lĩnh vực sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Chẳng hạn, DN thủy sản, nông sản khác nhưng xuất khẩu sản phẩm tiêu thụ tại Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Theo phân tích của Michael Kokalari, du lịch nước ngoài đóng góp khoảng 10% GDP Việt Nam trước Covid-19 và lượng khách du lịch nước ngoài đang trên đà đạt 25% so với trước dịch trong năm nay.

“Chúng tôi kỳ vọng lượng khách du lịch nước ngoài sẽ đạt hơn 50% so với mức trước Covid-19 vào năm 2023, dựa trên giả định rằng lượng khách du lịch Trung Quốc sẽ trở lại bình thường trong nửa cuối năm tới. Tuy nhiên, sự tăng trưởng gần đây ở Trung Quốc cho thấy lượng khách du lịch Trung Quốc có thể phục hồi nhanh hơn. Do đó, du khách Trung Quốc có thể đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm tới so với dự kiến hiện nay”, báo cáo cho biết.

VinaCapital cũng nhận thấy rằng một số nhà đầu tư lo ngại rằng việc mở cửa lại nền kinh tế của Trung Quốc có thể làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam đối với việc thu hút đầu tư nước ngoài. Đại diện của VinaCapital cho rằng vấn đề này khó có thể xảy ra, bởi căng thẳng Mỹ – Trung vẫn tồn tại. Điều này đã thúc đẩy các công ty đa quốc gia chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam hoặc thành lập nhà máy mới tại Việt Nam thay vì Trung Quốc.

Bằng chứng là thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ tăng gấp 3 lần, từ 25 tỷ USD trong 9 tháng 2018 lên 75 tỷ USD trong 9 tháng 2022 trong khi thâm hụt thương mại của nước này với Trung Quốc tăng từ 19 tỷ USD lên 52 tỷ USD trong cùng khoảng thời gian.

Theo khảo sát của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) và các tổ chức khác, mức lương công xưởng ở Việt Nam chỉ bằng khoảng 2/3 ở Trung Quốc, nhưng chất lượng lao động của Việt Nam tương đương Trung Quốc.

Ngoài ra, Nhật Bản và Hàn Quốc, chiếm hơn một nửa dòng vốn FDI của Việt Nam, đều đang phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng về cơ cấu dân số và các tình huống khó xử về kinh tế khác, buộc các công ty ở cả hai nước phải đầu tư ra nước ngoài. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài.

“VinaCapital kỳ vọng tâm lý tương tự sẽ thúc đẩy VN-Index, nhưng chúng tôi cũng nhận thấy thị trường chứng khoán Trung Quốc chỉ phục hồi ở mức khiêm tốn khi chính phủ dỡ bỏ các hạn chế về Covid-19 và các hạn chế khác. Các nhà đầu tư Việt Nam hiện chủ yếu tập trung vào các vấn đề trong nước đã tác động đến thị trường trong năm nay,” ông Michael Kokalari chia sẻ.