Trong một nỗ lực nhằm giảm thiểu rác thải nông nghiệp và phát triển thời trang bền vững, các doanh nghiệp tại Việt Nam đã tìm ra cách biến lá dứa thành chất liệu may mặc tự nhiên. Lá dứa, một phụ phẩm nông nghiệp từng bị đốt bỏ tại các cánh đồng dứa ở Thanh Hóa, Ninh Bình và nhiều nơi khác, đã trở thành nguyên liệu cho các thiết kế thời trang giàu tính ứng dụng.

Với hơn 47.000 ha trồng dứa, Việt Nam đứng thứ 3 trong số những nước trồng nhiều dứa nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, sau khi thu hoạch quả, lá dứa trở thành một loại ‘rác’ nông nghiệp khó xử lý do dai, cứng và nhiều gai. Mỗi năm, khoảng 2,5 triệu tấn lá dứa bị đốt, thải ra lượng khí CO2 ước tính khoảng 1,355 kg cho mỗi tấn lá dứa bị đốt. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn lãng phí nguồn nguyên liệu có thể tái sử dụng.

Chị Vũ Thị Liễu, người sáng lập Ecosoi, đã khởi nghiệp với dự án biến rác thành nguyên liệu may mặc vào năm 2021. Sản phẩm đầu tiên của chị là xơ sợi dứa, nhưng ban đầu không được chấp nhận do chưa có định hướng sử dụng rõ ràng. Tuy nhiên, sau khi tiếp tục nghiên cứu và phát triển, Ecosoi đã tạo ra vải dứa thô mộc, được trình diễn ở châu Âu, Nhật Bản và gây tiếng vang quốc tế.

Vào cuối tháng 6 vừa qua, vải sợi dứa – chất liệu may mặc thuần Việt, ra mắt chính thức với tên gọi Pina Lina. Đây là loại vải sợi làm từ nguồn nguyên liệu bản địa đầu tiên tại Việt Nam có chứng nhận giảm phát thải CO2. Sự hợp tác giữa Ecosoi, Faslink và Trung Quy đã kết nối người nông dân, các kỹ sư và nhà thiết kế thời trang, giúp giảm phát thải CO2 và mang lại thu nhập tăng thêm cho người nông dân.

Các nhà thiết kế thời trang như Phạm Ngọc Anh, Vũ Việt Hà, Ngô Hoàng Kha, Thanh Giang, Linh Sâu, LiLy Hoang… đã sử dụng vải dứa trong các bộ sưu tập của mình. Vải dứa thế hệ mới được ví như linen của Việt Nam, với các đặc tính tự nhiên như khả năng chống nắng và khử mùi, tự phân hủy, giữ phom dáng ổn định và có thể ứng dụng rộng rãi theo các xu hướng thời trang hiện đại.

Đại diện Ecosoi cho biết đơn vị mới chỉ khai thác được 30% sản lượng lá dứa Việt Nam. Nếu tăng trưởng tốt, đơn vị sẽ tiếp tục khai thác xơ sợi từ các vùng trồng dứa lớn như Đồng Tháp, Cần Thơ… và từ các nước láng giềng như Lào, Thái Lan, Campuchia… Việc biến lá dứa thành chất liệu thời trang không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nông nghiệp mà còn mở ra cơ hội cho người nông dân tăng thu nhập và tham gia vào ngành thời trang xanh.

Với những nỗ lực nhằm phát triển thời trang bền vững, các doanh nghiệp tại Việt Nam đã và đang góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra những giá trị kinh tế mới cho người nông dân. Trong tương lai, không chỉ lá dứa mà còn nhiều loại phụ phẩm nông nghiệp khác có thể được tái sử dụng thành chất liệu thời trang, giúp giảm thiểu rác thải và phát triển ngành thời trang xanh.

Trong nhịp sống tấp nập của thành phố, một bộ phận người trẻ đang phải đối mặt với thực tế đầy thách thức khi gắn bó với công việc giao hàng và xe ôm công nghệ. Họ sống trong trạng thái ‘treo’, chờ đợi đơn hàng trong sự bất ổn của cuộc sống, khi mà công việc không mang lại sự ổn định và an toàn.

Không có ca làm ổn định, không được nghỉ ngơi thật sự, họ phải bật ứng dụng cả ngày, nhưng đơn hàng thì thưa thớt. Tình trạng này đã khiến nhiều người trẻ rơi vào tình trạng kiệt sức, căng thẳng và lo lắng về tương lai. Họ không có bảo hiểm xã hội, không có lương tối thiểu, không có quyền lợi rõ ràng. Cuộc sống của họ trở nên ảm đạm và khó khăn.

Một khảo sát gần đây cho thấy đa phần những người trẻ làm công việc này đều bị mỏi lưng, đau đầu, rối loạn giấc ngủ và căng thẳng vô hình. Tuy nhiên, họ vẫn tiếp tục bám nghề vì chưa biết làm gì khác. Trạng thái ‘treo’ này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn làm tăng nỗi lo về tương lai.

Chuyên gia tâm lý Đặng Hòa Thu Nhân nhận định rằng sự mệt mỏi kéo dài không đến từ cường độ công việc, mà đến từ sự thiếu kiểm soát thời gian sống. Người trẻ không thể lập kế hoạch ngày mai, không dám nghỉ cuối tuần, không biết nửa năm tới còn sống bằng nghề gì. Điều này cho thấy sự cần thiết của một khung pháp lý mới về lao động trên nền tảng, nhằm quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp công nghệ và quyền lợi tối thiểu của người giao hàng.

Để gỡ ‘trạng thái treo’ này, cần có sự can thiệp từ các chính sách mới về lao động trên nền tảng. Không chỉ cần quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp công nghệ, mà còn cần thiết phải có các chính sách hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi của người giao hàng. Bên cạnh đó, người trẻ cũng cần có những bước chuẩn bị cho tương lai, xem nghề giao hàng, lái xe công nghệ như một bước đệm ngắn hạn, chứ không phải lối sống dài hạn.

Trong lúc ‘rảnh đơn’, người trẻ nên tranh thủ học kỹ năng mới, tích lũy thêm nghề tay trái hoặc lập kế hoạch chuyển đổi nghề. Điều này không chỉ giúp họ đa dạng hóa nguồn thu nhập mà còn mở ra những cơ hội mới cho tương lai. Tương lai của những người trẻ làm công việc này vẫn còn mờ mịt, họ đang sống trong trạng thái ‘treo’, chờ đợi điều gì đó xảy ra. Hy vọng rằng, với sự quan tâm và hỗ trợ từ xã hội, họ sẽ có thể tìm ra lối thoát và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Tham khảo thêm các bài viết khác tại đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Nhiều bà mẹ tại Mỹ đã khám phá ra một cách sáng tạo để biến sữa mẹ thừa thành một nguồn thu nhập đáng kể. Nicole Howard, 28 tuổi, ở bang Utah, là một trong những bà mẹ như vậy. Cô đã kiếm được gần 10.000 USD trong 10 tháng qua bằng cách bán 210 lít sữa mẹ. Công việc này chiếm phần lớn thời gian trong ngày của cô, từ việc ăn uống để đảm bảo chất lượng sữa, hút, trữ đông, quảng cáo và bán cho khách hàng trên khắp nước Mỹ. Cô bán sữa với giá 1 USD mỗi ounce cho khách ở cùng bang và 1,5 USD/ounce cho người ở bang khác.

Keira Williams, một bà mẹ ở Atlanta, cũng kiếm được 1.000 USD mỗi tháng nhờ bán sữa mẹ. Giá bán dao động từ 0,5-2 USD/ounce, phụ thuộc vào từng nhóm khách hàng. Cô cho biết số tiền kiếm được giúp bản thân trang trải chi phí cho đám cưới vào năm sau. Ruby Du, 31 tuổi, ở Utah, cũng dùng khoản tiền hơn 300 USD mỗi tháng từ bán sữa để mua quà cho chồng, con và quyên góp cho các cặp vợ chồng đang thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Khách hàng của họ chủ yếu là cha mẹ nuôi trẻ sơ sinh, những bà mẹ không đủ sữa hoặc các gia đình có con không hợp sữa mẹ. Một nhóm khách đặc biệt khác là lực sĩ thể hình, họ sẵn sàng trả giá cao hơn nhiều, khoảng 2 USD/ounce, gấp 4 lần so với giá bán cho các bà mẹ khác. Trong vài năm qua, sữa mẹ được giới tập gym săn lùng như một loại ‘siêu thực phẩm’ giàu vitamin và khoáng chất.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo về xu hướng này. Một nghiên cứu từ Đại học Queen Mary (London) cho biết không có bằng chứng khoa học nào cho thấy việc người lớn uống trực tiếp sữa mẹ mang lại lợi ích gì khác ngoài hiệu ứng giả dược. Tiến sĩ Natalie Smyth, một chuyên gia về sữa mẹ, cho biết: “Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy sữa mẹ có lợi cho người lớn.”

Việc kinh doanh sữa mẹ cũng đi kèm những rủi ro. Keira Williams nói rất cảnh giác khi bán cho nam giới vì sợ gặp phải những kẻ có ý đồ xấu. Để đảm bảo chất lượng và có giá tốt, những người bán sữa như Howard rất chú trọng đến lối sống. Họ phải duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tránh sử dụng các chất có hại và đảm bảo vệ sinh khi hút và trữ đông sữa.

Bất chấp những tranh cãi, các bà mẹ cho biết công việc này mang lại cho họ cảm giác mạnh mẽ và ý nghĩa. Megan Lemmons, 35 tuổi, ở Los Angeles, đang bán phần sữa thừa của mình cho Ngân hàng Sữa Tiny Treasures. Mỗi lần cô gửi 12-15 lít sữa tích trữ, thu về khoảng 3.500 USD. Cô đã dùng tiền bán sữa để tự thưởng một chuyến du lịch đến đảo Santa Catalina.