Tăng trưởng kinh tế Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn từ việc phụ thuộc vào vốn ngân hàng. Để triển khai các dự án quy mô lớn trong thời gian tới, cần tính toán rõ ràng về nguồn vốn và khả năng huy động vốn.
Thách thức từ dư nợ tín dụng cao
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng
Phát biểu tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính sáng 19/6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng tăng trưởng kinh tế Việt Nam dựa vào vốn rất lớn, nhưng hiệu quả dòng vốn chưa cao. Chỉ số ICOR (Incremental Capital Output Ratio) của Việt Nam hiện cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Chỉ số ICOR phản ánh cần bao nhiêu đồng vốn đầu tư để tăng thêm 1 đồng tổng sản phẩm trong nước (GDP). Việt Nam thu hút vốn đầu tư nước ngoài nhiều, nhưng chưa tận dụng được lợi thế về nguồn vốn, chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản trị và chưa có sự kết nối giữa khu vực FDI và doanh nghiệp trong nước.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh cần thay đổi chiến lược thu hút vốn FDI theo hướng gắn với nền kinh tế trong nước nhiều hơn. Với chỉ tiêu nợ nước ngoài và nợ công trong ngưỡng an toàn, còn dư địa để mở rộng thu hút vốn nước ngoài, tránh phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.
Dư nợ tín dụng trên GDP cuối 2024 ở mức 134%. Nếu tiếp tục dựa vào vốn ngân hàng, sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống và gây hệ lụy cho nền kinh tế. Do đó, cần cân đối nguồn vốn cho các dự án đầu tư lớn, trọng điểm.
Trong các năm tới, Việt Nam dự kiến triển khai nhiều công trình lớn như 2.000 km đường cao tốc, dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam, Quy hoạch điện VIII,… đòi hỏi cần tính toán rõ ràng về nguồn vốn và khả năng huy động vốn.
Ngoài ra, cần khai thác động lực từ tiêu dùng nội địa từ thị trường 100 triệu dân của Việt Nam. Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã chỉ ra hướng để tăng năng suất lao động, tăng trưởng bền vững.
Về phía ngành ngân hàng, để đạt mục tiêu GDP trên 8% năm nay, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được NHNN đưa ra năm nay là khoảng 16%. Chính sách tiền tệ sẽ được điều hành linh hoạt để kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ và đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.