Từ ngày 1.1.2026, việc tính tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất có thể sẽ trải qua những biến động đáng kể do việc áp dụng bảng giá đất mới, tiệm cận với giá thị trường. Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP đã đưa ra những quy định cụ thể về việc xây dựng và áp dụng bảng giá đất mới.
Theo đó, UBND cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm xây dựng và quyết định bảng giá đất lần đầu, công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026. hằng năm, UBND tỉnh sẽ quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1.1 của năm tiếp theo. Bảng giá đất sẽ được xây dựng theo khu vực, vị trí và được UBND tỉnh công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026.
Việc điều chỉnh bảng giá đất sẽ tiệm cận với giá đất thị trường, trong khi giá đền bù đất được tính theo giá đất cụ thể. Tiền đền bù khi thu hồi đất sẽ được tính dựa trên giá đất cụ thể, được xác định bằng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất. Cụ thể, tại khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024, giá đất của thửa đất cần định giá (1m2) sẽ được tính bằng giá đất trong bảng giá đất của thửa đất cần định giá nhân với hệ số điều chỉnh giá đất.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất được quy định tại Điều 8 Nghị định 71/2024/NĐ-CP bao gồm vị trí, địa điểm của thửa đất, khu đất; điều kiện về giao thông, cấp thoát nước, cấp điện; diện tích, kích thước, hình thể của thửa đất, khu đất; các yếu tố liên quan đến quy hoạch xây dựng; hiện trạng môi trường, an ninh; thời hạn sử dụng đất và các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất phù hợp với điều kiện thực tế, truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của địa phương.
Do đó, từ ngày 1.1.2026, với việc áp dụng giá đất thị trường, giá đền bù đất có thể sẽ cao hơn so với hiện nay. Tuy nhiên, trong trường hợp bồi thường bằng việc cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, giá đất tính tiền thuê đất sẽ là giá đất cụ thể do UBND cấp có thẩm quyền quyết định ngay tại thời điểm phê duyệt, cụ thể tại các quy định hiện hành.
Việc áp dụng bảng giá đất mới và tính tiền đền bù dựa trên giá đất cụ thể sẽ mang lại nhiều thay đổi trong công tác quản lý và sử dụng đất đai ở Việt Nam. Đồng thời, việc này cũng yêu cầu sự minh bạch và chính xác trong việc xác định giá đất nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân và Nhà nước.