Trung Quốc đã chính thức khởi động dự án xây dựng một con đập thủy điện khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, nhắm đến việc tạo ra một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất thế giới. Thủ tướng Trung Quốc, Lý Cường, đã chủ trì lễ khởi công vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông huyết mạch chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Được lên kế hoạch từ năm 2020, dự án là một phần trong kế hoạch phát triển 5 năm nhằm khai thác tối đa tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng.
Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng cho giai đoạn triển khai. Với công suất điện dự kiến lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ mỗi năm, gấp ba lần công suất của đập Tam Hiệp, đây sẽ là một trong những dự án thủy điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, dự án đã gây ra những lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về vấn đề an ninh nguồn nước, lương thực, việc di dời dân cư và tác động môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua các đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất, cũng như quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết thêm rằng dự án có thể đóng góp vào công tác phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 167 tỷ USD). Dự án này chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, bên cạnh đó cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới được thành lập, sẽ là chủ đầu tư của dự án. Động thái này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh, như một cách để khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Theo báo cáo của Globaltimes, dự án đập thủy điện này không chỉ có ý nghĩa về mặt năng lượng mà còn mang lại những tác động địa chính trị quan trọng. Dự án cũng đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia hạ lưu sông Brahmaputra, những nơi phụ thuộc vào dòng sông này cho nông nghiệp và sinh kế.